ميراثبانان حديث در اروميه
مهدى مهريزى
در طول تاريخ اسلام، شهرهاى بزرگى در نگهدارى، انتشار و ترويج ميراث اسلامى سهيم بودهاند كه شهرهايى چون مكه، مدينه، بغداد، نيشابور، حلّه، قم، رى و بصره از اين قبيلاند. اين شهرها پايگاههايى بزرگ براى محدثان و عالمان به شمار مىرفتهاند و هر يك بر حسب شرايط اجتماعى و فرهنگى، سالها، محور فعاليتهاى مكاتب حديثى بودهاند. اين شهرها، از آنرو كه مركز رفت و آمدهاى علمى بودهاند، مورد توجّه مورخان و تاريخنويسان قرار گرفتهاند و فعاليتهاى علمى آنها به ثبت رسيده است. ليكن در كنار اين پايگاههاى بزرگ، ديگر شهرهاى جهان اسلام نيز به فراخور شرايط فرهنگى ـ اجتماعىشان، در اين ماندگارى بىتأثير نبودهاند. جستجو در مصادر و منابع و يافتن اينگونه تلاشها، مايه دلْگرمى، تشويق و احساس ريشهدار بودن ساكنان اين خطّهها مىگردد. اگر مردمان يك منطقه احساس كنند در بارورى فرهنگ و تمدن ملّى و دينى خود، سهمى و لو اندك داشتهاند، در كنار احساس غرور، اميدوار به آينده به تكاپو و تلاش خواهند پرداخت. اين نوشتار، بر اساس مقدمه پيشگفته، اشارهاى كوتاه دارد به يكى از شهرهاى بهظاهر كمآوازه در نگهدارى و نشر ميراث حديث. شهر اروميه در استان آذربايجان غربى، كه در مجاورت شهرهاى عالمخيزى چون خوى و تبريز قرار دارد، عالمان بلندآوازه و سختكوشى در خدمت به حديث در خود پرورانده است. گفتنى است مقصود اين نوشتار، برشمردن عالمان اُرمَوى در تمام عرصههاى علم و فرهنگ