عشق به زيبايي و جمال ظاهري، يكي از تمايلات و خواستههاي فطري بشر است. تمام طبقات مردم به زيبايي ارج مينهند و يكي از مهمترين علل و دلبستگي خود را به هر چيز و هر كسي جمال و زيبايي آن به حساب ميآورند. گر چه اين علاقه در بين تمام افراد بشر قرار دارد، امّا دختران جوان بيش از اقشار مختلف ديگر به جمال و زيبايي علاقهمند هستند. اين علاقه در دوران حساس بلوغ بيشتر خود را نشان داده و دختراني كه قدم به اين دوران مهم ميگذارند، حساسيّت زيادي نسبت به ظاهر خود و ديگران دارند.
آنان دوست دارند زيبايي خود را به رخ ديگران بكشند و به هر چه مينگرند زيبا باشد. اين امر حتي در نوع لباس و پوشاك و وسايل شخصي آنان نيز تأثير گذاشته و هر چه را انتخاب ميكنند، قبل از هر چيز، دوست دارند ظاهري خيره كننده داشته باشد. آنچه در اين قسمت قابل تذكر است، و بايد مورد توجه دختران جوان قرار گيرد، اين است كه آراستگي و رسيدن به وضع ظاهر و عشق و علاقه به جمال، از نظر اسلام نيز مورد توجه قرار گرفته است معصومان ـ عليهم السّلام ـ كه بعنوان بزرگترين مربيان و الگوهاي تربيتي معرف حضورند، در سخنان ارزشمند خود اين مسئله را مورد تأكيد قرار دادهاند.
به رواياتي در اين مورد توجه كنيد:
حضرت صادق ـ عليه السّلام ـ ضمن حديثي ميفرمايد:
لباس زيبا بپوش؛ زيرا خداوند زيباست و زيبايي را دوست دارد.[1]
هم چنين آن حضرت ميفرمايد:
خداوند زيبايي و خود آرايي را دوست دارد و بينوايي و قيافه فقر آلود را ناخوش ميدارد، هر گاه خداوند به بندهاي نعمتي دهد دوست دارد اثر آن را در او ببيند عرض شد چگونه؟ حضرت فرمود: لباس تميز بپوشد، خود را خوشبو كند، خانهاش را گچكاري نمايد، جلو در خانة خود را بروبد و حتي روشن كردن چراغ پيش از غروب خورشيد فقر را ميبرد و روزي را زياد ميكند.[2]
امير مؤمنان ـ عليه السّلام ـ ميفرمايد:
همچنان كه دوست داريد افراد غريبه شما را در بهترين و زيباترين وضع ببينند و خود را براي آنها ميآراييد، وقتي نزد برادر مسلمان خود ميرويد نيز خود را بياراييد.[3]
همچنين از آن حضرت نقل شده است كه فرمود:
خودآرايي و تجمل از اخلاق مؤمنان است.
همانگونه كه گذشت و از روايات ذكر شده فهميده ميشود، جمال و عشق به زيبايي در نظر اسلام نيز مورد تأكيد قرار گرفته و بزرگان دين نيز رأي و نظر مثبتي نسبت به آن دارند.
ناگفته روشن است كه گر چه دين مبين اسلام نسبت به مسايل اجتماعي و اخلاقي سفارشهاي فراواني دارد؛ اما هرگز راه افراط و تفريط (يعني زياده روي و يا كوتاهي) را نميپسندد و راه اعتدال را مورد تأكيد قرار ميدهد.
از نظر اسلام كساني كه در ظاهر به خود نميرسند و وضعي آشفته و نابساماني دارند، نكوهش شده و از طرف ديگر آنهايي كه بيش از حدّ معمول وقت گرانبهاي خود را صرف رسيدگي به ظاهر و خودآرايي ميكنند را نيز ملامت نموده است.
بويژه آن دسته از دختراني كه هدف و منظور از آراسته كردن خود را جلب نظر ديگران ميدانند، بطور قطع از نظر اسلام ملامت شده و هرگز اجازه آشكار كردن جمال ظاهري آنان در حضور نامحرمان را امضاء نمينمايد. امير مؤمنان ـ عليه السّلام ـ در اين باره ميفرمايد: ايّاك ان تتزيّن لنّاس و تبادر الله بالمعاصي.
«بپرهيز از اينكه خود را براي ديگران بيارائي و بوسيلة گناهان با خدا به ستيز برخيزي.»[4]
پس بر تمام دختران جواني كه شيفته مكارم اخلاق الهي هستند و دوست دارند در پرتو احكام اسلامي، داراي زندگي شرافتمندانهاي باشند، لازم است كه در توجه به جمال و آراستن خود حدّ اعتدال را پيش بگيرند و سخت مواظب باشند كه با دست خويش راههاي سقوط و هلاكت خود را فراهم نياورند.
با توجه به مطالبي كه گذشت تذكر اين نكته نيز ضروري است كه در اسلام به جمال و زيبايي ديگري نيز اهميّت داده شده است و آن «جمال باطني» و زيبايي درون است.
دختران جواني كه داراي جمال ظاهري و زيبايي خدا دادي هستند، بايد قدر اين نعمت الهي را بدانند، مبادا با كارهاي ناشايست خود را در زمرة زشت سيرتان خوش صورت در آوردند و جمال ظاهري خود را نيز پايمال كنند.
چه بسيار زنان و دختران خوش سيمايي كه با رذالت و پستي و درك شهوات و لذتهاي حرام در جمع زشتترين چهرههاي بدسيرت در آمدند و خفّت آخرت را به لذت چند ساعته دنيا خريدند.
و چه بسيار زنان و دختراني كه از نظر سيما و وضع ظاهر، زيبايي چنداني نداشتند؛ امّا با توسل به فضايل اخلاقي و درك عبادات معنوي، خود را در زمرة زيباترين پاك سيرتان عالم در آورده و شهرت جهاني يافتند.
گر چه مسئله فوق روشن است؛ ولي براي تأكيد و جلب نظر شما خوانندة محترم مثالي را ذكر ميكنيم: فرض كنيد شما براي ديدن دوستتان ميخواهيد به منزل ايشان برويد، به همين خاطر به مغازة گل فروشي رفته و قصد داريد گلي را بعنوان هديه انتخاب كنيد، گلهاي موجود سه دستهاند:
الف: يك دسته از گلها، ظاهر زيبايي ندارند و از باطن خوبي نيز برخودار نيستند. بطور قطع كسي سراغ آنها نميرود و هيچ عاقلي براي خريد آن اقدام نميكند.
ب: برخي از گلها، ظاهري زيبا دارند و از باطن خوبي برخودارند مسلماً هر عاقلي براي خريد آن اقدام ميكند.
ج: برخي از گلها ظاهري زيبا دارند ولي از باطني متعفن و بدبوي برخوردارند، اين دسته از گلها نيز گر چه ابتدا نظر مشتريان را جلب ميكنند، اما به محض توجه به درون متعفن آن از آن صرف نظر ميشود.
دختران جوان نيز درست شبيه به اين گلها هستند. اگر در كنار جمال ظاهري و زيبايي خدا دادي به جمال باطني خود نيز رسيدند و آن را از زشتي و رذالت پاك نمودند، بطور قطع مورد توجه همگان قرار ميگيرند تا جايي كه شهرت جهاني پيدا كنند.
و در عوض دختران جوان خوش سيمايي كه هرگز به فكر رسيدگي به روح و روان و باطن خود نيستند؛ گر چه ابتداء نظر گروهي را به خود جلب ميكنند، اما يقيناً از چشم خواهند افتاد و از مزاياي زندگي شرافتمندانه محروم خواهند ماند و سرانجام به عواقب خطرناكي دچار خواهند شد.
[1] . ميزان الحكمة، ج 2، ص 770، ترجمة عطايي. [2] . همان. [3] . ميزان الحكمة، ج 2، ص 770، ترجمة عطايي. [4] . بحارالانوار، ج 71، ص 337.