اين كه دنيا را (متاع الغرور)، يعنى كالاى فريب ناميده ، مفهومش اين است كه دنيا وسيله و ابزارى است براى فريبكارى ؛ هم فريب دادن خود و هم فريب دادن ديگران . البته دنيا كسى را فريب نمى دهد، اين انسان است كه فريب دنيا را مى خورد، زيرا فريب در جايى است كه چيزى را مخفى كنند، دنيا چيزى را پنهان نمى كند، رُك و صاف مى گويد: من محل تغيير و دگرگونى و بى ثباتى هستم ، پدران و اجداد و همه پيشينيان شما آمدند و چند صباحى مهمان من بودند و رفتند و شما هم خواهيد رفت ، من جايى براى سكونت دائمى افراد ندارم ، من (گذرگاه ) هستم نه (قرارگاه )، من (پل ) هستم نه (منزل مسكونى ) و اين مطلب با صد زبان توسطّ خود عالم طبيعت و اولياى الهى بيان شده است . بنا بر اين دنيا براى كسانى (كالاى فريب است ) كه از ديدگاه (قرارگاه ) بدان بنگرند، ولى افرادى كه دنيا را (گذرگاه ) مى دانند، نه تنها براى آنان متاع فريب نيست ، بلكه (تجارتخانه ) پرسودى است كه نتيجه آن ، زندگى جاويد و سعادت ابدى است و در آيه مورد بحث بدان اشاره شده كه مى فرمايد: (... وَفِى ا لاَْخِرَةِ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَمَغْفِرَةٌ مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَا نٌ ...)(413)؛ (در سراى آخرت (انسانها از دو حال خارج نيستند): يا گرفتار عذاب شديدند و يا مشمول مغفرت و رضوان الهى )؛ يعنى كسانى كه فريب خورده و دنيا را محل (بازيچه )، (سرگرمى )، (تجمّل پرستى )، (تفاخر) و (فزون طلبى ) قرار داده اند، نتيجه كارشان ، جز عذاب و شكنجه چيز ديگرى نيست .
ولى آنهايى كه دنيا را آن گونه كه هست به درستى شناخته اند و آن را وسيله و نردبانى براى رسيدن به ارزشهاى والاى انسانى و الهى قرار داده اند، ثمره و محصول عمرشان ، سعادت ابدى تواءم با رضايت و خوشنودى الهى است .
( يُرِيدُونَ لِيُطْفُِواْ نُورَ اللَّهِ بِاءَفْوَا هِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِى وَلَوْ كَرِهَ ا لْكَفِرُونَ* هُوَ الَّذِىَّ اءَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ ا لْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ ا لْمُشْرِكُونَ).(414)
(آنان مى خواهند نور خدارا بادهان خود خاموش سازند؛ ولى خدا نور خود را كامل مى كند هر چند كافران خوش نداشته باشند! او كسى است كه رسول خود را با هدايت و دين حقّ فرستاد تا او را بر همه اديان غالب سازد، هر چند مشركان كراهت داشته باشند).
در اين آيه آيين خدا و قرآن مجيد و تعاليم اسلام به (نور و روشنايى ) تشبيه شده و توطئه ها و تلاشهاى مذبوحانه دشمنان به دميدن و فوت كردن با دهان تشبيه گشته است كه آنها مى خواهند نور عالمتاب الهى را با پف كردن خاموش سازند.
چقدر مضحك است كه انسان نور عظيمى همچون نور آفتاب را بخواهد با پف كردن خاموش كند!.(416)
آنها خفّاشانى هستند كه گمان مى كنند اگر چشم از آفتاب فرو پوشند و خود را در پرده هاى ظلمت شب فرو برند، مى توانند به مقابله با اين منبع نور بر خيزند. زهى خيال باطل .
خداوند متعال با اين تعبير و تشبيه كوتاه و رسا دشمنان دين اسلام را به شدّت تحقير و نقشه آنان را كور و ضعيف معرفى كرده است .
(تاريخ اسلام سند زنده اى است بر تحقّق عينى اين پيشگويى بزرگ قرآن ، چراكه از نخستين روز ظهور اسلام توطئه هاى گوناگون براى نابودى آن چيده شد:
گاه از طريق سخريه و ايذاء و آزار دشمنان .
گاه از طريق محاصره اقتصادى و اجتماعى .
گاه از طريق تحميل جنگهاى گوناگون در ميدانهاى احد، احزاب ، حنين و ...
گاه از طريق توطئه هاى داخلى منافقان .
گاه از طريق ايجاد اختلاف در ميان صفوف مسلمين .
گاه از طريق جنگهاى صليبى .
گاه از طريق اشغال سرزمين قدس و قبله اوّل مسلمين .
گاه از طريق تقسيم كشور عظيم اسلامى به بيش از چهل كشور.
گاه از طريق برنامه تغيير خط و بريدن جوانان اسلام از فرهنگ كهن خويش .
گاه از طريق نشر فحشا و وسائل فساد اخلاق و انحراف عقيده در ميان قشرهاى جوان .
گاه از طريق استعمار نظامى و سياسى و اقتصادى .
و گاه از طرق ديگر...).
ولى همانگونه كه خداوند اراده كرده است ، اين نور الهى روز به روز در گسترش مى باشد و دامنه اسلام هر زمان نسبت به گذشته وسيع تر مى شود، و آمار نشان مى دهد كه جمعيّت مسلمانان جهان على رغم تلاشهاى مشترك (صهيونيستها) و (صليبى ها) و (ماترياليستهاى شرق ) رو به افزايش است ، آرى آنها پيوسته مى خواهند كه نور خدا را خاموش سازند، ولى خداوند اراده ديگرى دارد، (و اين يك معجزه جاودانى قرآن است ).
قابل توجه اينكه اين مضمون دوبار در آيات قرآن مجيد ذكر شده با اين تفاوت كه در يك مورد (يُرِيدُونَ اءَنْ يُطْفِؤُا) آمده است (توبه / 32)، ولى در اينجا (يُرِيدُونَ لِيُطْفُِواْ) مى باشد.