دنيا دوستى ، اصل هر گناه ، ريشه هر حجاب و بذر هر يك از موانع خدا دوستى است . از اين رو در باب اوّل از ابواب موانع محبّت خدا ، آن را «خطرناكترين مانع» 1 براى محبّت خدا ناميدهايم . بر اساس احاديث اين باب ، محبّت خدا ، به هيچ وجه ، قابل جمع با محبّت دنيا نيست و تا ذرّهاى از غبار اين محبّت بر آينه دل ْ باقى باشد ، معرفت و محبّت حقيقى خدا براى انسان ، امكانپذير نيست .
در اينجا اين سؤال ْ پيش مىآيد كه : دنيا چيست؟ و چرا محبّت آن ، با محبّت خدا قابل جمع نيست ؟
دنيا در فرهنگ متون دينى اسلام ، عبارت است از : امكانات مادّى و لذايذ دنيوى ، به شرط آن كه هدف ْ قرار گرفته باشند . اگر برخوردارى از لذايذ مادّى و دنيوى ، مقدمه معنويت و آخرت و رسيدن به قرب الهى باشد ، در فرهنگ اسلام ، «دنيا» محسوب نمىشود . چنين برخوردارىهايى ، نه تنها مانعى براى محبّت خدا نيستند ، بلكه مقدمه آن نيز شمرده مىشوند . امّا همين كاميابىهاى مادّى ، اگر هدف قرار گيرند ، خطرناكترين آفات معنويت و محبّت خواهند بود : «مَّا جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِّن قَلْبَيْنِ فِى جَوْفِهِ ؛ خداوند در درون يك فرد ، دو دل قرار ندادهاست» . 2 دلى كه ظرف محبّت دنيا و لبريز از تاريكىهاى معنوى است ، چگونه مىتواند عرش رحمان باشد و نور آسمانها و زمين را در خود ، جاى دهد ؟ بر همين اساس است كه امام العارفين ، على عليهالسلاممىفرمايد :
1 - ر . ك : ص 537 . 2 - احزاب ، آيه 4 .