صفحه 271
واى بر تو اى ابا ايمن، آيا عفتى كه در باره شكم و شهوتت ورزيدى (و خلاصه مقدسمابيت) تو را بطغيان در آورده ولى متوجه باش، كه اگر فزعهاى قيامت را ببينى، آن وقت مىفهمى كه چقدر محتاج بشفاعت محمدى. واى بر تو مگر شفاعت جز براى گنهكارانى كه مستوجب آتش شدهاند تصور دارد؟ آن گاه اضافه كرد: هيچ احدى از اولين و آخرين نيست، مگر آنكه در روز قيامت محتاج شفاعت محمد (ص) است، و نيز اضافه كرد: كه در روز قيامت يك شفاعتى رسول خدا (ص) در امتش دارد، و يك شفاعتى ما در شيعيانمان داريم، و يك شفاعتى شيعيان ما در خاندان خود دارند، و سپس فرمود:
يك نفر مؤمن در آن روز بعدد نفرات دو تيره بزرگ عرب ربيعه و مضر شفاعت مىكند، و نيز مؤمن براى خدمتگذاران خود شفاعت مىكند، و عرضه ميدارد: پروردگارا اين شخص حق خدمت بگردنم دارد، و مرا از سرما و گرما حفظ مىكرد.
مؤلف: اينكه امام فرمود (احدى از اولين و آخرين نيست مگر آنكه محتاج شفاعت محمد (ص) ميشود)، ظاهرش اين است كه اين شفاعت عمومى، غير آن شفاعتى است كه در ذيل روايت فرمود: (واى بر تو مگر شفاعت جز براى گنهكارانى كه مستوجب آتشند تصور دارد؟) نظير اين معنا در روايت عياشى، از عبيد بن زراره، از امام صادق (ع) گذشت، و در اين معنا روايت ديگرى است كه هم عامه و هم خاصه نقل كردهاند، آيه: (وَ لا يَمْلِكُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ الشَّفاعَةَ، إِلَّا مَنْ شَهِدَ بِالْحَقِّ، وَ هُمْ يَعْلَمُونَ) «1» كه ترجمهاش در اين نزديكيها گذشت، بر اين معنا دلالت مىكند، چون مىفهماند ملاك در شفاعت عبارتست از شهادت، پس شهداء هستند كه در روز قيامت مالك شفاعتند، و انشاء اللَّه بزودى در تفسير آيه (وَ كَذلِكَ جَعَلْناكُمْ أُمَّةً وَسَطاً، لِتَكُونُوا شُهَداءَ عَلَى النَّاسِ، وَ يَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيداً) «2»، خواهيم گفت: كه انبياء شهداى خلقند، و رسول گرامى (ص) اسلام، شهيد بر انبياء است، پس رسول خدا (ص) شهيد شهيدان، و گواه گواهان است، پس شفيع شفيعان نيز هست، و اگر شهادت شهداء نمىبود، اصلا قيامت اساس درستى نداشت.
و در تفسير قمى «3» نيز، در ذيل جمله (وَ لا تَنْفَعُ الشَّفاعَةُ عِنْدَهُ، إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ) امام (ع) فرمود: احدى از انبياء و رسولان خدا بشفاعت نمىپردازد، مگر بعد از آنكه خدا اجازه داده باشد، مگر رسول خدا (ص) كه خداى تعالى قبل از روز قيامت باو اجازه داده، و شفاعت مال او، و امامان از ولد او است، و آن گاه بعد از ايشان ساير انبياء شفاعت خواهند كرد.
و در خصال «4»، از على (ع) روايت كرده كه گفت: رسول خدا (ص) فرمود: سه طائفه بدرگاه
1- سوره زخرف آيه 86 2- سوره بقره آيه 143 3- تفسير قمى ج 2 ص 201 4- الخصال باب الثلاثة ص 156