و يا امتثال امرى كه از آن ناحيه وارد شده به اينكه مردم مسلمان بايد اكتفاء و قناعت كنند به آن اموالى كه خداى تعالى حلال كرده است.
و نيز همخوابگى زن و مرد كه اثر آن ناشى از ازدواج باشد، حسنه و مباح است و اگر نباشد، سيئه و حرام و بد است، براى اينكه آن صفتى كه بايد داشته باشد يعنى موافقت تكليف الهى را ندارد.
بنا بر اين حسنات هر چه باشند عناوينى وجودى هستند، فعل و امر حسن آن امر و فعلى است كه داراى عنوانى وجودى باشند و سيئات عناوينى هستند عدمى و فعل و امر بد آن فعل و امرى است كه آن عنوان وجودى را نداشته باشد و اما متن عمل و نفس آن در دو حال خوب و بد يكى است (اگر از نفس عمل عكس بردارند خوب و بد آن يكى خواهد بود).
از نظر قرآن كريم غير از خداى تعالى هر چيزى كه اسم (شىء- چيز) بر آن اطلاق شود، مخلوق خداى تعالى است، مىفرمايد:" اللَّهُ خالِقُ كُلِّ شَيْءٍ" «1» و نيز مىفرمايد:" خَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ فَقَدَّرَهُ تَقْدِيراً" «2» و اين دو آيه خلقت را در تمامى چيزها اثبات مىكند.
از سوى ديگر در آيه شريفه:" الَّذِي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُ" «3»، حسن و نيكويى را براى هر خلقت و هر چيز اثبات مىكند، البته منظور حسنى است كه لازمه خلقت است و از آن جدايى نمىپذيرد بلكه دائر مدار آن است و هر جا آن باشد، اين نيز هست و بر عكس.
بنا بر اين هر چيزى از عنوان حسن و خوبى، آن مقدارى را دارد كه از خلقت وجود را دارد و اگر در معناى" حسن" به آن معنايى كه گذشت (دقت نموده و باريك بين باشيم، اين معنا بيشتر روشن مىگردد، چون حسن عبارت از موافقت و سازگارى شيء حسن و خوب است با آن غرضى و هدفى كه از آن چيز منظور است. و ما مىبينيم كه اجزاى هستى و ابعاض اين نظام عام عالمى با يكديگر متوافق و سازگارند و حاشا كه رب العالمين چيزى را خلق كرده باشد كه اجزاى آن با هم ناسازگار باشد، اين جزء آن جزء را باطل كند و آن، اين را خنثى سازد و در نتيجه و سرانجام غرضش از خلقت آن چيز حاصل نگردد و يا چيزى را خلق كند كه مزاحم خود او شود و او را در رسيدن به غرض از خلقت آن چيز عاجز سازد، و يا ارادهاى كه از خلقت اين نظام عجيب و محير الفكر داشته، باطل سازد، چگونه چنين احتمالى درباره خداى تعالى ممكن
(1) پديد آورنده هر چيزى خدا است." سوره زمر، آيه 63 و سوره رعد آيه 18". (2) هر چيزى را بيافريد و به نوعى ناگفتنى تقدير كرد." سوره فرقان، آيه 2". (3) خداى تعالى آن كسى است كه خلقت هر چيز را نيكو كرد." سوره سجده، آيه 7".