اللَّهُ مَنْ يَخافُهُ بِالْغَيْبِ" چون در اين جمله اشعار هست به اينكه در اينجا حكمى از قبيل منع و تحريم در بين هست، سپس فرمود:" فَمَنِ اعْتَدى بَعْدَ ذلِكَ فَلَهُ عَذابٌ أَلِيمٌ".
" لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ يَخافُهُ بِالْغَيْبِ".
بعيد نيست اينكه فرمود خداوند شما را مىآزمايد تا بداند چه و چه كنايه باشد از اينكه بزودى پيشامدى را مقدر مىكند تا مردم تشخيص داده شوند كدام يك از آنان از عذاب ناديده خداوند مىترسند و كدام يك نمىترسد، زيرا جهل در ساحت مقدس پروردگار راه ندارد، تا بخواهد با پيش آوردن اين صحنهها مطيع و عاصى را تشخيص دهد، و به اين وسيله جهل خود را بر طرف سازد، و ما سابقا هم راجع به معناى امتحان خداوند در ذيل آيه:" أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ ..." «1»، در جلد 4 عربى اين كتاب بحث مفصل و كاملى ايراد كرده و معناى ديگرى هم براى علم خداوند بيان نموديم، اما اينكه فرمود:" مَنْ يَخافُهُ بِالْغَيْبِ" ظرف" بالغيب" در اينجا متعلق است به خوف و معناى خوف بالغيب اين است كه انسان از عذابهاى دردناك اخروى كه خداى تعالى انسان را از آنها تحذير كرده- با اينكه محسوس به هيچيك از حواس ظاهرهاش نيست- بترسد، چنان كه مىفرمايد:" إِنَّما تُنْذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّكْرَ وَ خَشِيَ الرَّحْمنَ بِالْغَيْبِ" «2» و نيز مىفرمايد: وَ أُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ غَيْرَ بَعِيدٍ. هذا ما تُوعَدُونَ لِكُلِّ أَوَّابٍ حَفِيظٍ. مَنْ خَشِيَ الرَّحْمنَ بِالْغَيْبِ وَ جاءَ بِقَلْبٍ مُنِيبٍ" «3» و نيز مىفرمايد:" الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ وَ هُمْ مِنَ السَّاعَةِ مُشْفِقُونَ" «4» و اينكه فرمود:" فَمَنِ اعْتَدى بَعْدَ ذلِكَ" به اين معنا است كه اگر كسى بعد از اين امتحان از حدى كه خداوند برايش معين نموده تجاوز كند براى اوست عذابى دردناك.
" يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَقْتُلُوا الصَّيْدَ وَ أَنْتُمْ حُرُمٌ ..."
" حرم" (به ضم حا و را) جمع حرام، و حرام صفت مشبه است، در مجمع البيان گفته است:" رجل حرام" و" رجل محرم" به يك معنا است كما اينكه" رجل حلال" و" رجل
(1) سوره آل عمران آيه 142. (2) فقط تو كسى را ميترسانى كه پيروى كند قرآن را و به غيب از رحمان بترسد. سوره يس آيه 11. (3) و نزديك شد بهشت به مردم پارسا بطورى كه رسيدنشان به آن بدون مشقت است، اين كه گفتيم چيزى است كه وعده داده شدهايد شما هر كسى كه همه سر و كارش با توبه و بازگشت به خداست و دستورات خداى خويش را نگهدار است، كسى كه از رحمان مىترسد و خدا را با دلى روى آور ملاقات مىكند. سوره ق آيه 33. (4) كسانى كه مىترسند از پروردگار خود به غيب و همانها از ترس قيامت لرزانند. سوره انبيا آيه 49.