قسم ديگر، معجزاتى است كه كفار، انبياى خود را به ارائه آن تكليف كردهاند، مانند ناقه صالح و امثال آن و از همين قسم است عذابهاى مخوفى كه انبيا در دعوت خود استعمال كردهاند، مانند ملخ، شپش و قورباغه و غير اينها از عذابهاى هفتگانهاى كه موسى (ع) در باره قوم فرعون بكار برده و نيز مانند طوفان نوح و زلزله ثمود و باد صرصر عاد و غير اينها. و اينگونه معجزات مخصوص معاندينى بوده كه زير بار حق نمىرفتند.
قسم سوم معجزاتى است كه خداوند متعال در مواقعى كه احتياج و ضرورتى ايجاب مىكرده آن را ارائه ميداده، مانند منفجر شدن چشمه از شكم سنگ و نزول" من" و" سلوى" در بيابان بر بنى اسرائيل و كندن كوه طور از ريشه و نگهداشتنش بر بالاى سر آنان و شكافتن دريا براى نجاتشان از فرعون و ستمگريهاى او، همه اينها معجزاتى بوده كه به منظور ترسانيدن عاصيان و كسانى كه از پذيرفتن حق استنكاف مىورزيدند يا به منظور تعظيم و تكريم مؤمنين انجام مىشده، تا شايد كلمه رحمت، در حقشان تمام شود، گر چه خودشان درخواست نكرده باشند.
و از همين باب است مواعيدى كه خداى تعالى در قرآن كريم مؤمنين را به آنها وعده داده تا كرامتى باشد براى رسول اللَّه (ص)، مانند وعده به فتح مكه و خذلان مشركين از كفار قريش و غلبه روم و غير آن.
اين بود انواع معجزاتى كه در قرآن كريم و در تعليمات الهى از آنها ياد شده، و اما اينكه بعضى از هوسبازان با ديدن معجزه باز مطالبه معجزه ديگرى كردهاند- و ما آن را در اين اقسام ذكر نكرديم- براى اين بود كه اين عمل به تعبير قرآن و تعليمات الهى هذيانهايى بوده كه نبايد به آنها اعتنا نمود، مانند مطالبه كردن اهل كتاب از رسول اللَّه (ص) كه با بودن قرآن در دسترسشان كتاب ديگرى بر ايشان نازل كند و قرآن در اين باره مىفرمايد:" يَسْئَلُكَ أَهْلُ الْكِتابِ أَنْ تُنَزِّلَ عَلَيْهِمْ كِتاباً مِنَ السَّماءِ فَقَدْ سَأَلُوا مُوسى أَكْبَرَ مِنْ ذلِكَ فَقالُوا أَرِنَا اللَّهَ جَهْرَةً" تا آنجا كه مىفرمايد:" لكِنِ اللَّهُ يَشْهَدُ بِما أَنْزَلَ إِلَيْكَ أَنْزَلَهُ بِعِلْمِهِ وَ الْمَلائِكَةُ يَشْهَدُونَ وَ كَفى بِاللَّهِ شَهِيداً" «1» و نيز مانند درخواستى كه مشركين در خصوص نازل كردن
(1) اهل كتاب از تو مىخواهند كه كتابى از آسمان بر ايشان نازل كنى، از موسى بزرگتر از اين را خواستند، و گفتند: خدا را آشكارا نشانمان ده ... ليكن خداوند گواهى مىدهد به آنچه به سويت نازل كرده، آرى به علم خود نازلش كرده و ملائكه هم بر اين معنا گواهى مىدهند، و بس است خداوند براى شهادت. سوره نساء آيه 165.