عَطاءِ رَبِّكَ وَ ما كانَ عَطاءُ رَبِّكَ مَحْظُوراً" «1» و در خصوص قرآن مىفرمايد:" وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ وَ لا يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَساراً" «2» چون اضلال و نظاير آن مانند بدبختى و شقاوت وقتى از خداى تعالى ناپسند و مذموم است كه ابتدايى باشد، يعنى خداوند كسى را بدون جهت گمراه و يا بدبخت كند و اما اگر پاداش و اثر گناهى باشد كه خود آدمى مرتكب شده يا مثلا گناهى كرده كه موجب خشم خداوندى و رسيدن به درجه بالاترى از گمراهى شده باشد اين گمراهىهاى متجدد نسبت به خداى تعالى مذموم نيست.
كما اينكه خود پروردگار متعال در قرآن به همين معنا اشاره كرده و فرموده" وَ ما يُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفاسِقِينَ" «3» و نيز مىفرمايد:" فَلَمَّا زاغُوا أَزاغَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ" «4» و بالآخره برگشت زياد شدن كفر و طغيان آنها به سبب قرآن به اين است كه خداوند توفيق را از آنها سلب نموده عنايت الهى شامل حال آنها نباشد تا در نتيجه از كفر و طغيان خود بر نگردند و تسليم آيات الهى نشوند و به دعوت حقه خداوند ايمان نياورند، و ما در سابق در تفسير آيه" وَ ما يُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفاسِقِينَ" «5» در جلد اول بحثى راجع به اين موضوع گذرانديم.
اينك بر سر مطلب خود شده و مىگوييم: همانطورى كه سابقا هم اشاره كرديم گويا آيه مورد بحث براى اين باشد كه رفع استبعاد و تعجب از رفتار وقيحانه يهود و جرأت و جسارتش نسبت به خداوند بكند و هويت يهود را كه خود را ملتى تربيت شده و اهل كتاب و ساير ملل را وحشى و بى سواد مىناميدند بلكه مدعى فرزندى و دوستى با خدا بودند به عالميان نشان دهد تا همه بدانند (العياذ باللَّه) پسران خدا و دوستانش تا چه اندازه در اسائه ادب نسبت به خدا وقيح و بى شرم و جسورند.
و نيز همه بدانند اگر يهود روز بروز بر كفر و عناد خود مىافزايد براى همين است كه خداوند به ايشان سخط كرده و نور دلشان را خاموش نموده و ايشان هم خود مستوجب چنين سخطى بودهاند، و نيز بدانند كه اين طغيان و كفر روز افزون و آثار شومى كه يكى پس از ديگرى
(1) هر يك از اين دو طايفه: دنيا طلب و عقبى طلب را، از نعمت پروردگارت روزى مىدهيم و روزى پروردگار تو محبوس از كفار و فاسقان نيست. سوره اسراء آيه 20. (2) و فرو مىفرستيم از قرآن چيزى را كه شفا و رحمت است براى مؤمنين و ليكن براى ظالمين جز اينكه بر خسرانشان بيفزايد سودى ندارد. سوره اسراء آيه 82. (3) و خدا گمراه نمىكند با اين مثالها كه زده مگر فاسقين را. سوره بقره آيه 26. (4) وقتى از حق روى گرداندند خداوند هم دلهايشان را از نور ايمان تهى كرد. سوره ص آيه 5. (5) سوره بقره آيه 26.