ترجمه تفسیر المیزان

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

جلد 7 -صفحه : 546/ 102
نمايش فراداده

وجه اين دلالت از اين قرار است كه الوهيت مطلقه هر كمالى را به طور مطلق داراست، كمالات او محدود به هيچ حدى و مقيد به هيچ قيدى نيست، و بنا بر اين قدرت او هم كه يكى از كمالات است مطلق است، و جهل به همين معنا مشركين را وادار ساخت كه به منظور به ستوه آوردن رسول خدا و عاجز كردن خدا، تقاضاى معجزه كنند، و نفهميدند كه هيچ چيز خدا را عاجز نمى‏كند.

علاوه بر اينكه نفهميدند نزول آيه مورد تقاضايشان موافق مصلحت‏شان نيست،- همانطورى كه گفته شد- جرأت بر چنين تقاضايى، خود باعث هلاكت تمامى آنها و قطع نسلشان مى‏شود. و دليل بر اينكه اين معنا به وجهى و تا اندازه‏اى مورد نظر آيه است اين است كه در ذيل اين احتجاجات مى‏فرمايد:" قُلْ لَوْ أَنَّ عِنْدِي ما تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ لَقُضِيَ الْأَمْرُ بَيْنِي وَ بَيْنَكُمْ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِالظَّالِمِينَ" «1».

و در دو كلمه" نزل" و" ينزل" به تشديد از باب تفعيل دلالت بر اين هست كه مشركين معجزه‏اى را مى‏خواسته‏اند كه تدريجى باشد يا چند معجزه يكى پس از ديگرى باشد، هم چنان كه آيات ديگرى هم كه تقاضاهاى ديگرشان را حكايت مى‏كند نيز دلالت بر اين معنا دارند، مانند آيه" وَ قالُوا لَنْ نُؤْمِنَ لَكَ حَتَّى تَفْجُرَ لَنا مِنَ الْأَرْضِ يَنْبُوعاً، أَوْ تَكُونَ لَكَ جَنَّةٌ- تا آنجا كه مى‏فرمايد- أَوْ تَرْقى‏ فِي السَّماءِ وَ لَنْ نُؤْمِنَ لِرُقِيِّكَ حَتَّى تُنَزِّلَ عَلَيْنا كِتاباً نَقْرَؤُهُ ..." «2» و مانند:" وَ قالَ الَّذِينَ لا يَرْجُونَ لِقاءَنا لَوْ لا أُنْزِلَ عَلَيْنَا الْمَلائِكَةُ أَوْ نَرى‏ رَبَّنا" «3» و نيز مانند آيه:" وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ لا نُزِّلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً واحِدَةً" «4».

البته از ابن كثير نقل شده كه وى، دو كلمه مزبور را به تخفيف قرائت كرده است.

" وَ ما مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَ لا طائِرٍ يَطِيرُ بِجَناحَيْهِ إِلَّا أُمَمٌ أَمْثالُكُمْ ..."

" دابة" هر حيوانى را گويند كه بر روى زمين بجنبد، ولى بيشتر در اسب استعمال‏

(1) بگو اگر آنچه شما براى آن عجله مى‏كنيد پيش من بود ميان من و شما حكم مى‏شد (كار يكسره مى‏شد) و خدا به احوال ظالمان آگاه‏تر است. سوره انعام آيه 58

(2) و گفتند: ما هرگز به تو ايمان نمى‏آوريم تا آنكه براى ما چشمه‏اى از زمين بجوشانى، و يا آنكه برايت بوستانى باشد- تا آنجا كه مى‏فرمايد- يا آنكه به فراز آسمان بالا روى، و بالا رفتنت را هم باور نمى‏كنيم مگر اينكه كتابى برايمان بياورى كه آن را بخوانيم. سوره اسراء آيه 93

(3) و كسانى كه لقاى ما را اميد نمى‏دارند گفتند چرا بر ما فرشتگان نازل نشدند؟ يا پروردگار خود را نمى‏بينيم. سوره فرقان آيه 21

(4) و كسانى كه كافر شدند گفتند: چرا قرآن يك دفعه بر او نازل نشد؟. سوره فرقان آيه 32