ترجمه تفسیر المیزان

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

جلد 7 -صفحه : 546/ 539
نمايش فراداده

بحث روايتى:(در باره آيات الهى قبل از قيامت، تفرقه در دين و پاداش مضاعف حسنات)

در تفسير عياشى از زراره و حمران و محمد بن مسلم از حضرت ابى جعفر و حضرت صادق (ع) روايت شده كه در ذيل جمله" يَوْمَ يَأْتِي بَعْضُ آياتِ رَبِّكَ لا يَنْفَعُ نَفْساً إِيمانُها" فرمودند: مقصود از اين آيات طلوع آفتاب از مغرب و خروج جنبنده زمين و پديد آمدن دود است كه انسان اگر به گناه اصرار ورزد و عمل ايمانى بجا نياورد و اين آيه‏ها ظاهر شود ايمانش سودى نخواهد داشت «1».

مؤلف: مساله اصرار بر گناه- چنان كه روايت آينده دلالت مى‏كند- تفسير جمله" أَوْ كَسَبَتْ فِي إِيمانِها خَيْراً" است.

و نيز در همان كتاب از ابى بصير از يكى از دو بزرگوار سابق الذكر روايت شده كه در ذيل جمله" أَوْ كَسَبَتْ فِي إِيمانِها خَيْراً" فرموده: مؤمن گنهكار كمى حسنات و كثرت گناهانش ميان او و ايمانش حائل گشته و در نتيجه باعث مى‏شود كه وى در ايمانش كسب خيرى نكرده باشد «2».

مرحوم قمى در تفسير خود مى‏گويد: پدرم از صفوان از ابن مسكان از ابى بصير از امام باقر (ع) برايم چنين روايت كرد كه آن جناب در تفسير جمله" يَوْمَ يَأْتِي بَعْضُ آياتِ رَبِّكَ ..." فرموده: اين آيت الهى عبارت است از طلوع آفتاب از مغرب، كسانى كه در چنين روزى ايمان بياورند ايمانشان بى فايده است «3».

و در الدر المنثور است كه احمد و عبد بن حميد در مسند خود و ترمذى و ابو يعلى و ابن ابى حاتم و ابو الشيخ و ابن مردويه همگى از ابى سعيد خدرى از رسول خدا (ص) روايت كرده‏اند كه در تفسير جمله" يَوْمَ يَأْتِي بَعْضُ آياتِ رَبِّكَ" فرموده است: اين آيات عبارت است از طلوع آفتاب از مغربش «4».

مؤلف: از ظاهر اين روايات برمى‏آيد كه از باب تطبيق كلى بر مصداق باشد و ليكن احتمال هم دارد كه تفسير بوده باشد، و مراد از بعض آياتى كه در آيه شريفه است همين آيات‏

(1) تفسير عياشى ج 1 ص 384 ح 128

(2) تفسير عياشى ج 1 ص 385 ح 130

(3) تفسير قمى ج 1 ص 221- 222

(4) الدر المنثور ج 3 ص 57