ترجمه تفسیر المیزان

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

جلد 9 -صفحه : 565/ 243
نمايش فراداده

‌صفحه‌ى 243

مؤلف: اين روايت را عياشى نيز از حنان بن سدير از آن حضرت نقل كرده «1»

چند روايت در ذيل آيه شريفه:" أَ لا تُقاتِلُونَ قَوْماً نَكَثُوا أَيْمانَهُمْ ..."

و در امالى مفيد به سند خود از ابى عثمان، مؤذن قبيله بنى قصى نقل كرده كه گفت:

من از على بن ابى طالب در موقعى كه طلحه و زبير خروج كرده بودند شنيدم كه گفت: خداوند مرا معذور بدارد از كار طلحه و زبير، اينها از در طوع و رغبت خود و بدون اينكه كسى وادارشان كند، با من بيعت كردند، آن گاه بيعتم را شكستند، بدون اينكه بدعتى كرده باشم، سپس اين آيه را تلاوت كردند:" وَ إِنْ نَكَثُوا أَيْمانَهُمْ مِنْ بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَ طَعَنُوا فِي دِينِكُمْ فَقاتِلُوا أَئِمَّةَ الْكُفْرِ إِنَّهُمْ لا أَيْمانَ لَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَنْتَهُونَ" «2».

مؤلف: اين روايت را عياشى «3» در تفسير خود، هم از ابى عثمان مؤذن و هم از ابى- الطفيل و هم از حسن بصرى روايت كرده. و شيخ در امالى خود آن را از ابى عثمان مؤذن نقل كرده و در نقل او دارد كه بكير گفت: من از امام ابى جعفر (ع) از اين حديث سؤال كردم فرمود: شيخ (مؤذن) درست گفته، على (ع) همين طور فرموده، و جريان اين چنين بوده «4».

و در الدر المنثور است كه ابن اسحاق و بيهقى در كتاب دلائل از مروان بن حكم و مسور بن مخرمه نقل كرده‏اند كه گفتند: در صلح نامه‏اى كه ميان رسول خدا (ص) و قريش در روز حديبيه منعقد شد داشت: هر كس بخواهد در عقد و عهد رسول خدا (ص) درآيد مى‏تواند، و هر كس هم بخواهد در عقد و پيمان قريش درآيد نيز مجاز است. وقتى خزاعه اين معنا را شنيدند هجوم آوردند كه ما به عهد محمد (ص) و پيمان او درمى‏آئيم، و بنو بكر بجست و خيز درآمدند كه ما به عهد قريش و پيمان آنان در مى‏آئيم، و بر اين صلح نزديك به هفده و يا هجده ماه ماندند.

تا آنكه بنى بكر كه در عقد و پيمان قريش درآمده بودند شبى در يكى از آبهاى خزاعه بنام" وتير" كه در نزديكى‏هاى مكه قرار داشت به مردم خزاعه حمله بردند، و قريش كه خيال مى‏كردند در اين شب تاريك رسول خدا (ص) خبردار نمى‏شود، چون كسى نيست از كار آنان سر درآورد قبيله بنى بكر را كمك نظامى از قبيل مركب و اسلحه داده، و

(1) تفسير عياشى ج 2 ص 77

(2) امالى مفيد ص 45

(3) تفسير عياشى ج 2 ص 78- 79، ح 24، 25 و 28

(4) امالى طوسى‏