صفحه‌ى 440
مىرساند، چيزى كه هست رسول خدا (ص) آن را وحى آسمانى مىداند ولى منافقين كه قطعا ايمان به وحى نازل شده توسط روح الامين نداشتند پيش خود مىگفتند در ميان ما جاسوسى وجود دارد كه حرفهاى ما را براى او نقل مىكند، و او هم به صورت كتابى آسمانى براى مردم مىخواند و مردم را از اسرار شبكه ما خبردار مىكند.
و بهمين جهت از نفاق و كفرى كه در دلهاى ناپاك خود پنهان مىداشتند بسيار بيمناك بودند، و مىترسيدند روزى اسرارشان فاش شود و در آن صورت رسوايى و هلاكتشان حتمى است، چون رسول خدا بر آنان حكومت دارد و هر امرى در باره آنها صادر كند قابل اجراء خواهد بود.
مىترسيدند سورهاى نازل شود كه كفر آنها و نقشههاى شومى را كه عليه پيشرفت رسول خدا (ص) و دعوت او و تماميت كلمه او دارند همه را بر ملا كند، خدا به پيغمبرش دستور داد كه به ايشان ابلاغ كن كه خدا به آنچه كه در دلها داريد واقف است و به زودى آنچه را كه از بروز آن مىترسيديد اظهار مىكند و سورهاى نازل مىكند كه در آن پليديهاى شما را بر ملا كند. با اين بيان، معناى آيه مورد بحث روشن مىشود، پس اينكه فرمود:" يَحْذَرُ الْمُنافِقُونَ أَنْ تُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ سُورَةٌ" خطاب به پيغمبر و روى سخن با آن جناب است، و آن جناب به تعليم الهى عالم شده به اينكه اين كلام كه آن را براى مردم مىخواند كلام الهى و قرآنى نازل از ناحيه اوست، و لذا خداى تعالى در اين آيه كلامى را كه منافقين از آن مىترسيدند اين چنين توصيف كرده:" سورهاى است نازل شده از ناحيه خدا بر مردم كه يك دسته از ايشان منافقين هستند"، نه آن طور كه منافقين تلقى مىكنند و مىپندارند كه قرآن كلامى است بشرى كه به عنوان كلامى الهى بخورد مردم داده شده.
پس، منافقين مىترسيدند رسول خدا (ص) كلامى را به عنوان سوره نازل شده و مربوط به منافقين بر مردم بخواند و اسرارشان را براى همه فاش ساخته، كفر و نقشههاى خائنانه و خطرناكى را كه به زحمت در زير روپوشها پنهان داشته بودند همه را بر ملا نمايد، پس در حقيقت از اين بر ملا شدن مىترسيدند.
و اينكه فرمود:" قُلِ اسْتَهْزِؤُا إِنَّ اللَّهَ مُخْرِجٌ ما تَحْذَرُونَ" گويا منظور از" استهزاء" همان نفاق درونى ايشان و آثار عملى آن است كه از نفاق درونى سرچشمه مىگرفت، چرا كه خداوند نفاق ايشان را استهزاء ناميده، و در سوره بقره گفتار ايشان را كه حكايت از نفاق درونيشان مىكند استهزاء خوانده، و فرموده:" وَ إِذا لَقُوا الَّذِينَ آمَنُوا قالُوا آمَنَّا وَ إِذا خَلَوْا إِلى