فرمود: رؤياهايى كه مسلمان مىبيند كه خود جزئى از اجزاى نبوت است. «1»
مؤلف: در معناى اين حديث احاديثى ديگر از ابى قتادة و عايشه از رسول خدا (ص) نقل شده است.
و در همان كتاب آمده كه ابن ابى شيبه، مسلم، ترمذى، ابو داوود و ابن ماجه از ابى هريره روايت كردهاند كه گفت: رسول خدا (ص) فرمود: وقتى آن زمان نزديك شود، به هيچ وجه رؤياى مؤمن دروغ نمىشود، و در بين مؤمنين آن كسى رؤيايش صادقتر است كه خودش راستگوتر باشد، و رؤياى مسلم يك جزء از چهل و شش جزء از نبوت است، و همه رؤياها سه گونه هستند: يكى رؤياى صالحه كه بشارتى است از ناحيه خداى تعالى، دوم رؤياهاى اندوهآور و سوم رؤياهايى است كه در حقيقت سخنانى است كه آدمى در عالم رؤيا با نفس خود گفته ... «2».
و در همان كتاب است كه ابن ابى شيبه از عوف بن مالك اشجعى روايت كرده كه گفت:
رسول خدا (ص) فرمود: رؤيا سه گونه است:
1- رؤيايى كه شيطان آن را صحنه سازى مىكند تا بنى آدم اندوهناك گردند.
2- رؤيايى كه در حقيقت يادآورى و مجسم شدن گفتگوهايى است كه آدمى در بيدارى با دل خود دارد.
3- رؤيايى كه خود جزئى است از چهل و شش جزء نبوت. «3»
مؤلف: اما اينكه رؤيا بنا به گفته اين دو روايت سه قسم باشد، مطلبى است كه در معناى آن، روايات ديگرى از طرق اهل سنت و نيز از طرق ائمه اهل بيت (ع) نقل شده، و ما- ان شاء اللَّه تعالى- در تفسير سوره يوسف توضيح آن را خواهيم داد. و اما در اين زمينه كه" رؤياى صالحه، جزئى از چهل و شش جزء نبوت است" روايات بسيارى از طرق اهل سنت وارد شده كه جمعى از صحابه مانند ابى هريره، عبادة بن صامت، ابى سعيد خدرى و ابى رزين آنها را روايت كردهاند. انس، ابو قتاده و عايشه نيز آنها را از آن جناب نقل كردهاند ولى در نقل اين سه نفر همانطور كه قبلا گذشت عدد چهل و شش نيامده.
(3) الدر المنثور، ج 3، ص 313.