ترجمه تفسیر المیزان

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

جلد 13 -صفحه : 558/ 138
نمايش فراداده

اهل بيت (ع) هم چنين مضمونى رسيده كه روح ايمان در حين معصيت از آدمى جدا مى‏شود.

چند روايت در ذيل آيه:" وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِيِّهِ سُلْطاناً ..."

و در كافى به سند خود از اسحاق بن عمار روايت كرده كه گفت: به حضرت ابى الحسن (ع) عرض كردم خداى عز و جل مى‏فرمايد:" وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِيِّهِ سُلْطاناً فَلا يُسْرِفْ فِي الْقَتْلِ إِنَّهُ كانَ مَنْصُوراً" مقصود از اين اسراف چيست كه خدا از آن نهى مى‏كند؟ فرمود: مقصود اين است كه به جاى قاتل شخص بى‏گناهى را بكشى و يا قاتل را مثله كنى، عرض كردم، پس معناى جمله:" إِنَّهُ كانَ مَنْصُوراً" چيست؟ فرمود: چه نصرتى بالاتر از اين كه قاتل را دست بسته در اختيار اولياى مقتول بگذارند تا اگر خواستند به قتل برسانند البته اين در صورتى است كه پيامد و تالى فاسدى در بين نباشد، و اثر سوء دينى و يا دنيايى به بار نياورد «1».

و در تفسير عياشى از ابى العباس روايت كرده كه گفت: از امام صادق (ع) پيرامون دو نفر كه شخصى را به شركت كشته بودند سؤال كردم فرمود: صاحب خون يعنى اولياى مقتول مى‏توانند يكى از آن دو نفر را بكشند، و هر يك را كشتند نصف ديه او را آن ديگرى به ورثه‏اش مى‏دهد و همچنين اگر مردى زنى را كشت اگر اولياى مقتول قبول كردند كه خونبها بگيرند هيچ و اگر جز كشتن قاتل را رضا ندادند مى‏توانند قاتل را بكشند و نصف ديه‏اش را هم به ورثه‏اش بپردازند، اين است معناى كلام خداى تعالى كه مى‏فرمايد:" فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِيِّهِ سُلْطاناً فَلا يُسْرِفْ فِي الْقَتْلِ" «2».

مؤلف: و در معناى اين دو روايت روايات ديگرى نيز هست، مثلا الدر المنثور از بيهقى نقل كرده كه او در سنن خود از زيد بن اسلم روايت كرده كه گفت: مردم را در جاهليت رسم چنين بود كه اگر مردى از يك فاميلى كسى را مى‏كشت از آن قوم و قبيله راضى نمى‏شدند، مگر بعد از آنكه يكى از بزرگان و رؤساى ايشان را بكشند، البته اين در صورتى بود كه قاتل خودش از رؤساء نباشد، خداى تعالى در اين آيه ايشان را اندرز نموده و مى‏فرمايد" وَ لا تَقْتُلُوا- تا آنجا كه مى‏فرمايد- فَلا يُسْرِفْ فِي الْقَتْلِ" «3».

و در تفسير قمى در ذيل آيه شريفه" وَ زِنُوا بِالْقِسْطاسِ الْمُسْتَقِيمِ" گفته: كه در روايت ابى الجارود نقل شده كه امام ابى جعفر (ع) در معناى قسطاس مستقيم‏

(1) فروع كافى، ج 7، ص 370، ح 7.

(2) تفسير عياشى، ج 2، ص 290، ح 66.

(3) الدر المنثور، ج 4، ص 181.