كه در آن رواياتى كه آيه را به صورت" وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ و رهطك منهم المخلصين" قرائت كردهاند و آن را به اهل بيت و نيز به ابى بن كعب نسبت دادهاند منظور تفسير آيه بوده، يعنى جمله" و رهطك منهم المخلصين" توضيح عشيره اقربين و تفسير آن است، نه اينكه آيه به اين صورت نازل شده و نيمى از آن در قرآنها ساقط شده باشد.
و در مجمع در ذيل جمله" وَ تَقَلُّبَكَ فِي السَّاجِدِينَ" گفته: بعضىها گفتهاند:
معناى آن اين است كه خدا تو را مىديد كه از صلب پيغمبرى ساجد، به صلب پيغمبرى ديگر منتقل مىشدى، تا آنكه تو را در حالى كه خودت نيز پيغمبرى بيرونت كرد. و اين معنا را از ابن عباس نقل كردهاند، و ناقل از ابن عباس، عطاء و عكرمه است، از امام ابى جعفر و امام ابى عبد اللَّه (ع) نيز روايت شده كه فرمودند: يعنى او را كه از صلب اين پيغمبر به صلب آن پيغمبر منتقل مىشد مىديد، تا آنكه او را از زمان آدم تا زمان پدرش از صلب پدرش از راه نكاح نه زنا بيرون آورد «1».
مؤلف: اين روايت را غير طبرسى ساير روات شيعه نيز نقل كردهاند و از غير شيعه سيوطى هم در الدر المنثور از ابن ابى حاتم و ابن مردويه و ابى نعيم، و غير ايشان از ابن عباس، و غير او روايت كرده است «2».
باز در مجمع البيان است كه جابر از ابى جعفر (ع) روايت كرده كه فرمود:
رسول خدا (ص) فرمود: قبل از من از ركوع و سجود برنخيزيد و به ركوع و سجود نرويد، زيرا من همانطور كه پيش روى خود را مىبينم، عقب سرم را نيز مىبينم، آن گاه اين آيه را تلاوت كرد «3».
مؤلف: در عبارت روايت آمده كه قبل از من بلند نشويد و پايين نشويد و منظورش همان سر به سجده نهادن و از سجده برخاستن است، كه گفتيم. و اين روايت را الدر المنثور هم از ابن عباس و غير او نقل كرده است «4».
و در الدر المنثور است كه ابن ابى شيبه و احمد، از ابى سعيد روايت كردهاند كه گفت: در حالى كه ما داشتيم با رسول خدا (ص) مىرفتيم، شاعرى پيدا شد و شروع كرد به سرودن اشعار، رسول خدا (ص) فرمود: اگر جوف
(1) مجمع البيان، ج 7، ص 207. (2) الدر المنثور، ج 5، ص 98. (3) مجمع البيان، ج 7، ص 207. (4) الدر المنثور، ج 5، ص 100- 99.