ترجمه تفسیر المیزان

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

جلد 18 -صفحه : 590/ 378
نمايش فراداده

و در آيه شريفه، مؤمنين را به غلبه و پيروزى وعده مى‏دهد، البته به شرطى كه مؤمنين خدا و رسول را اطاعت كنند، پس آيه شريفه از نظر معنا نظير آيه" وَ لا تَهِنُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ" «1» مى‏باشد.

" إِنَّمَا الْحَياةُ الدُّنْيا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ إِنْ تُؤْمِنُوا وَ تَتَّقُوا يُؤْتِكُمْ أُجُورَكُمْ وَ لا يَسْئَلْكُمْ أَمْوالَكُمْ"

در اين آيه با بيان حقيقت زندگى دنيا و آخرت، مؤمنين را ترغيب مى‏كند به زندگى آخرت، و نسبت به زندگى دنيا بى رغبت و بى ميلى مى‏كند به اين كه مى‏فرمايد: زندگى دنيا بازيچه و لهو است، كه بيان آن در سابق گذشت.

" وَ إِنْ تُؤْمِنُوا ..."

- يعنى اگر ايمان آوريد، و با اطاعت خدا و رسول تقوى گزينيد، خدا پاداشهايتان را مى‏دهد، و به ازاى آنچه به شما مى‏دهد مالى از شما نمى‏خواهد. و ظاهر سياق اين است كه مراد از اموال همه اموال باشد، و آيه بعدى هم مؤيد اين معنا است.

" إِنْ يَسْئَلْكُمُوها فَيُحْفِكُمْ تَبْخَلُوا وَ يُخْرِجْ أَضْغانَكُمْ"

كلمه" احفاء" كه مصدر" يحفكم" است، به معناى اجهاد و تحميل مشقت است. و مراد از" بخل" به طورى كه گفته‏اند «2» خوددارى از اعطاء است. و" أضغان" به معناى كينه‏ها است.

مى‏فرمايد: مالهايتان را از شما نمى‏خواهد، چون اگر همه اموال شما را طلب كند مشقت بزرگى به شما تحميل كرده، و آن وقت ديگر حاضر نمى‏شويد چيزى بدهيد چون اموالتان را دوست داريد، و اين باعث مى‏شود كه كينه‏هاى درونيتان بيرون بريزد و گمراه شويد.

نكوهش بخل ورزندگان از انفاق مال در راه خدا

" ها أَنْتُمْ هؤُلاءِ تُدْعَوْنَ لِتُنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَمِنْكُمْ مَنْ يَبْخَلُ ..."

اين آيه به منزله استشهادى است براى بيان آيه قبلى، گويا فرموده: اگر خدا همه اموال شما را طلب كند، شما دچار بخل خواهيد شد، به شهادت اينكه خود شما وقتى دعوت مى‏شويد كه در راه خدا انفاق كنيد- با اينكه انفاق پاره‏اى از مال است- بعضى از شما بخل مى‏ورزد، پس از اين وضع روشن مى‏شود كه اگر خدا همه اموال شما را طلب كند بخل‏ خواهيد ورزيد.

(1) سوره آل عمران، آيه 139.

(2) مجمع البيان، ج 9، ص 107.