و در نهج البلاغه فرموده: وقتى صلاح بر روزگار و اهل روزگار مسلط باشد، در چنين جوى اگر يك نفر سوء ظنى به كسى پيدا كرد كه از او خطايى نديده، نبايد آن ظن بد را از دل خود بپذيرد و اگر بپذيرد ظلم كرده. و اگر فساد بر زمان و اهل زمان مسلط شد، در چنين جوى اگر يك نفر نسبت به كسى حسن ظن پيدا كند، خود را فريب داده «1».

مؤلف: اين دو روايت تعارضى با هم ندارد، براى اينكه روايت دومى ناظر به خود ظن است، و روايت اولى راجع به ترتيب اثر دادن عملى بر ظن است.

چند روايت دال بر اينكه غيبت از زنا شديدتر است‏

و در كتاب خصال از اسباط بن محمد به سندى كه به رسول اللَّه (ص) دارد از آن جناب روايت كرده كه فرمود: غيبت از زنا شديدتر است. پرسيدند: يا رسول اللَّه چرا چنين است؟ فرمود: زناكار مى‏تواند توبه كند، و خدا هم توبه‏اش را بپذيرد، چون سر و كارش تنها با خدا است، ولى مرتكب غيبت مى‏خواهد توبه كند، اما خدا توبه‏اش را نمى‏پذيرد مگر وقتى كه شخص غيبت شده از او درگذرد «2».

مؤلف: اين روايت را الدر المنثور هم از ابن مردويه، و بيهقى از ابى سعيد، و جابر از رسول خدا (ص) روايت كرده، به اين عبارت كه رسول خدا (ص) فرمود: غيبت از زنا شديدتر است. گفتند: يا رسول اللَّه چطور غيبت از زنا شديدتر است؟ فرمود: براى اينكه ممكن است مردى زنا كند و بعد توبه كند، خدا هم توبه‏اش را بپذيرد، ولى مرتكب غيبت آمرزيده نمى‏شود، مگر وقتى كه شخص غيبت شده او را ببخشد «3».

و در كافى به سند خود از سكونى از امام صادق (ع) روايت آورده كه فرمود:

رسول خدا (ص) فرمود: غيبت در تباه كردن دين مسلمان سريعتر از خوره‏اى است كه اندرون او را بخورد «4».

و در همان كتاب به سند خود از حفص بن عمر، از امام صادق (ع) روايت كرد كه فرمود:

شخصى از رسول خدا (ص) پرسيد: كفاره گناه غيبت چيست؟

فرمود: براى آن كس كه غيبتش كرده‏اى، به تلافى غيبتش استغفار كن «5».

(1) نور الثقلين، ج 5، ص 92، به نقل از نهج البلاغه.

(2) نور الثقلين، ج 5، ص 93 به نقل از خصال.

(3) الدر المنثور، ج 6، ص 97.

(4) اصول كافى، ج 2، ص 356.

(5) اصول كافى، ج 2، ص 357.