" اتق اللَّه و اصبر- از خدا بترس و صبر كن" و پس از چندى پسرش كه اسير شده بود برگشت، خداى تعالى آزادش كرد، به خانوادهاش ملحق شد، در بين راه به چند رأس بز دست يافته بود، آنها را هم آورده بود، و جريان را به حضور رسول خدا (ص) عرضه داشت، در همين بين خداى تعالى اين آيه را نازل كرد، حضرت فرمود:
آن بزها مال خودت باشد «1».
و باز در همان كتاب است كه ابو يعلى و ابو نعيم و ديلمى، از طريق عطاء بن يسار، از ابن عباس روايت كردهاند كه گفت:
رسول خدا (ص) در تفسير آيه" وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً" فرمود:
يعنى از شبهههاى دنيا و از سكرات مرگ و از شدائد روز قيامت برايش مخرجى قرار مىدهد «2».
و نيز در همان كتاب است كه حاكم (وى حديث را صحيح دانسته)، و ابن مردويه و بيهقى، از ابو ذر روايت كردهاند كه گفت:
رسول خدا (ص) آيه" وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً وَ يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ" را تلاوت كرد، و آن قدر تكرار كرد تا چرتش گرفت، و آن گاه فرمود:
اى ابو ذر اگر تمامى مردم به اين آيه تمسك مىكردند، خدا همهشان را كفايت مىكرد «3».
و نيز در همان كتاب آمده كه ابن ابى حاتم و طبرانى و خطيب، از عمران بن حصين، روايت كردهاند كه گفت:
رسول خدا (ص) فرمود:
كسى كه اميد خود را از خلق بريد، و همه اميدش را به خدا بست، خدا هر مئونه از مئونههايش را كفايت مىكند، و از جايى كه خود او احتمالش را هم ندهد روزى مىدهد، و كسى كه همه اميدش به دنيا باشد، خدا او را به همان دنيا واگذار مىنمايد «4».
و نيز آمده كه:
ابن ابى حاتم، از ابن عباس، و او بدون واسطه از رسول خدا (ص) روايت كرده كه فرمود:
هر كس دوست مىدارد نيرومندترين مردم باشد، بر خدا توكل كند، و هر كس ميل دارد بىنيازترين مردم باشد، بايد به آنچه در دست خدا دارد، اعتمادش بيشتر از آنچه در دست خود دارد بوده باشد، و كسى كه ميل دارد محترمترين مردم باشد از خدا بترسد «5».
در سابق در ذيل بحث پيرامون همين آيات مورد بحث معنايى براى اين گونه روايات كرديم.
(1 و 2) الدر المنثور، ج 6، ص 232. (3 و 4) الدر المنثور، ج 6، ص 233. (5) الدر المنثور، ج 6، ص 234.