و از ظاهر جمله" يَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ"، بر مىآيد كه ضمير در آن به كلمه" سماوات" و" ارض" هر دو بر مىگردد، و منظور از كلمه" امر" همان امر الهى است كه آيه شريفه" إِنَّما أَمْرُهُ إِذا أَرادَ شَيْئاً أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ" «1» تفسيرش كرده، مىفرمايد امر خدا همان كلمه ايجاد است، و آن وقت منظور از تنزل امر بين آسمانها و زمين، شروع كردن به نزول از مصدر امر به طرف آسمانها است كه از يكى به سوى ديگرى نازل مىشود تا به عالم ارضى برسد، تا آنچه خداى عز و جل اراده كرده تكون يابد، چه اعيان موجودات و چه آثار و چه ارزاق و چه مرگ و زندگى و چه عزت و ذلت و چه غير اينها، هم چنان كه در جاى ديگر قرآن آمده:
" وَ أَوْحى فِي كُلِّ سَماءٍ أَمْرَها" «2»، و نيز فرموده:
" يُدَبِّرُ الْأَمْرَ مِنَ السَّماءِ إِلَى الْأَرْضِ ثُمَّ يَعْرُجُ إِلَيْهِ فِي يَوْمٍ كانَ مِقْدارُهُ أَلْفَ سَنَةٍ مِمَّا تَعُدُّونَ" «3».
بعضى «4» از مفسرين گفتهاند:
مراد از امر دستورات شرعى است، كه ملائكه وحى آنها را از آسمان به سوى رسول خدا (ص) وحى مىكنند، چون رسول خدا (ص) در زمين قرار داشت، ليكن اين مفسرين آيه را بدون هيچ دليلى تخصيص زدهاند و كلمه" امر" را منحصر در أوامر تشريعى نمودهاند، علاوه بر اين، ذيل آيه شريفه كه مىفرمايد:
" لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ ..." با اين تخصيص نمىسازد.
(1) فرمان نافذ خدا (در عالم) چنين است كه هر گاه اراده خلقت چيزى را بكند به محض اينكه بگويد باش، موجود مىشود. سوره يس، آيه 82. (2) در هر آسمانى امر آن آسمان را وحى كرد. سوره حم سجده، آيه 12. (3) از آسمان تا زمين تدبير امر مىكند، آن گاه به سوى آن عروج مىنمايد، در روزى كه مقدارش هزار سال از سالهايى است كه شما مىشماريد. سوره الم سجده، آيه 5. (4) مجمع البيان، ج 10، ص 311.