هم چنان كه جمله" وَ تَسِيرُ الْجِبالُ سَيْراً" اشاره است به آن زلزله عظيمى كه قبل از قيام قيامت در زمين رخ مى‏دهد، و قرآن كريم در چند جا از آن ياد كرده، مانند آيه شريفه" إِذا رُجَّتِ الْأَرْضُ رَجًّا وَ بُسَّتِ الْجِبالُ بَسًّا فَكانَتْ هَباءً مُنْبَثًّا" «3» و آيه" وَ سُيِّرَتِ الْجِبالُ فَكانَتْ سَراباً" «4».

بحث روايتى

رواياتى در باره مراد از طور، بيت معمور و ... كه بدانها قسم ياد شده است

در تفسير قمى در ذيل آيه" وَ الطُّورِ وَ كِتابٍ مَسْطُورٍ" مى‏گويد:

طور كوهى است در طور سيناء «5».

(و به گفته وى معلوم مى‏شود در سيناء سرزمينى است به نام طور كه كوه طور در آن واقع شده).

و در مجمع البيان در ذيل آيه" وَ الْبَيْتِ الْمَعْمُورِ" به نقل از ابن عباس و مجاهد مى‏گويد:

بيت معمور خانه‏اى است در آسمان چهارم، و درست مقابل كعبه، و از بس ملائكه براى عبادت در آن آمد و شد دارند هميشه معمور و آباد است.

و از امير المؤمنين (ص) هم روايت شده كه فرموده:

در هر روز هفتاد هزار فرشته داخل آن مى‏شوند، و چون بر مى‏گردند ديگر تا ابد آنجا را زيارت نمى‏كنند «6».

مؤلف

اين مطلب را كه بيت معمور خانه‏اى است در آسمان كه ملائكه پيرامون آن طواف مى‏كنند، در روايات شيعه و سنى هر دو آمده، اما اين روايات در تعيين محل خانه مذكور اختلاف دارند، در بيشتر آنها آمده كه در آسمان چهارم واقع است «7».

و در بعضى آمده كه در آسمان اول است «8».

و بعضى ديگر محل آن را آسمان هفتم دانسته «9».

(1) روزى كه آسمان راى در هم مى‏پيچيم آن طور كه كاغذ راى لوله مى‏كنند. سوره انبياء، آيه 104.

(2) آسمانها به دست قدرت او درهم پيچيده‏اند. سوره زمر، آيه 67.

(3) زمانى كه زمين به شدت بلرزد و كوه‏ها ريز ريز و نرم شوند و غبارى پراكنده گردند. سوره واقعه، آيه 4- 6.

(4) كوه‏ها راى به حركت در مى‏آورند تا در آخر سرابى شود. سوره نبا، آيه 20.

(5) تفسير قمى، ج 2، ص 331.

(6 و 7 و 8) مجمع البيان، ج 9، ص 163.

(9) الدر المنثور، ج 6، ص 117.