توجه به ذات حق پيدا مي كند و مي يابد . بنابراين عرفا تا اين حد ، اين مسئله را كشف و درك كرده اند ولي ما در عين حال در مسئله جهاد با نفس ، توجه مكتب عرفان به مسئله كرامت و عزت و شرافت مقام عالي نفس را كه نبايد لكه دار شود و اساسا با تكيه به آن است كه انسان به مقامات عالي مي رسد خيلي خيلي كم مي بينيم ، آنقدر كم مي بينيم كه بايد بگوئيم نيست ، يعني اگر آن را با دستورهائي كه در متون اسلام آمده است مقايسه كنيم ، مي بينيم با اينكه عرفا همه چيز را از دستورهاي اسلام الهام گرفته اند ، اين الهام را كمتر گرفته اند و شايد سرش اين بوده كه كمتر نكته اين مطلب را درك كرده اند .
در اسلام با همه اينها كه عرض كردم كه " نهي النفس عن الهوي " هست ، " ان النفس لامارش بالسوء " ، هست ، " قد افلح من زكيها (*) و قد خاب من دسيها " هست ، " موتوا قبل ان تموتوا " هست ، در عين حال روي عزت نفس هم تكيه شده است . قرآن مي فرمايد : و لله العزه و لرسوله و للمؤمنين ( 1 ) نمي گويد عزت نفس ، خودپرستي است ، نه ، عزت نفس غير از اين حرفهاست . پيغمبر فرمود : اطلبوا الحوائج بعزش الانفس [ طبيعتا ] بشر ، به بشر حاجت پيدا مي كند . فرمود : اگر حاجتي داريد هيچوقت پيش كسي ، با ذلت حاجت نخواهيد ، با عزت نفس
1 سوره منافقون ، آيه . 8