و عصباني شد كه صورت مباركش قرمز شد و لمعان ( 1 ) پيدا كرد و فرمود : من لا يرحم لا يرحم ( 2 ) آن كه نسبت به ديگري رحم نداشته باشد ، خدا هم به او رحم نخواهد كرد . بنا به نقل ديگري فرمود : اگر خدا رحم را از دل تو كنده است ، من چه كنم ؟ ! در اين زمينه اخبار و روايات و احاديث زيادي داريم .

زندگي اميرالمؤمنين ( ع ) خود بهترين نمونه است و علي ( ع ) اساسا مجسمه رحمت و مهرباني است ، در مقابل ضعيف كه قرار مي گيرد ، درياي رحمت و محبت علي ( ع ) به جوش مي آيد .

عواطف انساني در غرب

من در جلسه گذشته راجع به روحيه شرقي و غربي بحث كردم و گفتم كه اساسا عمق روحيه غربيها قساوت است و مردمان قسي القلبي هستند . البته خود غربيها هم اين مطلب را قبول دارند و اين نوع عواطف ، محبتها ، احسانها و گذشتها را خصلتهاي شرقي مي نامند . حتي محبت پدر نسبت به فرزندان خود و فرزندان نسبت به پدر يا مادر و همچنين برادر نسبت به برادر يا خواهر ، و خواهر نسبت به خواهر ، در بين آنها خيلي كم وجود دارد . شرقيها اين [ مطلب ] را احساس كرده ، مي گويند عواطف انساني فقط در مشرق زمين وجود دارد و زندگي در مغرب زمين بسيار خشك است و در آنجا عدالت

1 [ به معناي تغير ] .

2.جامع الصغير ، ج 2 ، ص . 183