مكتب ديگري در مورد انسان كامل وجود دارد كه آن را ، هم مي توان مكتب محبت ناميد و هم مكتب معرفت به معناي " معرفةالنفس " . از چند هزار سال پيش در شرق آسيا افكار و انديشه هاي بسيار بلندي وجود داشته كه الان هم كتابهاي بسيار قديمي هندي كه به فارسي هم ترجمه شده وجود دارد ، مثل " او پانيشادها " كه [ كتبي ] فوق العاده عالي است . استاد بزرگوار ما علامه طباطبائي - سلمه الله تعالي - ( 1 ) وقتي در چندين سال پيش براي اولين بار " اوپانيشادها " را خوانده بودند ، خيلي اعجاب داشتند و مي گفتند كه مطالب بسيار بسيار بلندي در اين كتابها هست كه كمتر مورد توجه است .
در اين مكتب ، محور همه كمالات انسان ، خودشناسي است . اين مكتب مي گويد : " خودت را بشناس " . البته " خودت را بشناس " را سقراط هم گفته است و همه پيغمبران هم گفته اند ، پيغمبر اسلام هم فرموده است كه : " من عرف نفسه عرف ربه " ، ولي در اين مكتب فقط روي همين نكته تكيه شده است كه خودت را بشناس .
1 [ خواننده گرامي توجه دارد كه اين سخنراني در زمان حيات مرحوم استاد علامه طباطبائي طاب ثراه ايراد شده است ] .