ولايت است. برخى از مواردى را كه مولا بدين معنا به كار رفته، مىآوريم:
ابو عبيده مَعمَر بن مثنّى، در تفسير كلمه «مولاكم» در آيه 15 از سوره حديد: «... مَأْوَاكُمُ النَّارُ هِىَ مَوْلاَكُمْ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ؛ جايگاهتان آتش است. آن، سزاوار شماست و چه بد فرجامى است!» نوشته است:
به شما سزاوارتر است. 1 او اين تفسير را با شعرى از ادب جاهلى استوار كرده است. شعر مورد استشهاد او از لبيد، صاحب يكى از معلّقات سبع است:
*فغدت كلا الفرجين تحسب أنّه
*مولى المخافة خلفها وأمامها
*ماده گاو وحشى چنان بترسد كه پندارد
* صاحبِ سگان شكارى، هم در پيش روى اوست و هم در پس او.
شارحان معلّقات سبع، در اين بيت، «مولى» را به معناى «اختياردار» و «صاحب» گرفتهاند و شعر را بر اين اساس، معنا كردهاند. 2 ابو زكريّا يحيى بن زياد بن عبد اللّه، معروف به فرّاء، اديب و مفسّر بزرگ كوفى، در تفسير همين آيه نوشته است:
«او، مولاى شماست» يعنى: به شما سزاوارتر است. 3 و چنيناند ابو الحسن اَخفش، ابو اسحاق زَجّاج، محمّد بن قاسم انبارى و.... 4 محمّد بن سائب كلبى، مؤلّف، مفسّر و تبارشناس بزرگ، در تفسير آيه 51 از سوره توبه: «قُل لَّن يُصِيبَنَآ إِلاَّ مَا كَتَبَ اللَّهُ لَنَا هُوَ مَوْلاَنَا وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ
1 - مجاز القرآن: 2 / 254. 2 - شرح المعلّقات السبع، ابو عبد اللّه حسين
بن احمد زوزنى: 210، شرح القصائد السبع الطوال الجاهليّات، ابو بكر
محمّد بن قاسم الأنبارى: 565 ـ 566. و نيز: ترجمه معلّقات سبع: 68 (ش
48). 3 - معانى القرآن: 3/124، تفسير الفخر الرازى:
29/228. 4 - ر.ك: نفحات الأزهار: 8 / 86 ـ 16،
الغدير: 1 / 615 به بعد.