دانش نامه امیر المؤمنین علیه السلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ

مؤلفان: محمد محمدی ری شهری، محمدکاظم طباطبایی، محمود طباطبائی نژاد؛ مترجمان: عبدالهادی مسعودی، مهدی مهریزی، ابوالقاسم حسینی، جواد محدثی، محمدعلی سلطانی

جلد 3 -صفحه : 325/ 292
نمايش فراداده

و حارث، رياست بازار را به عهده دارد ـ يعنى سياست و اقتصاد را يك‏جا! ـ. معاويه در شام، عبد اللّه‏ بن عامر (جوانى 25 ساله از بنى اميّه) در بصره، عبد اللّه‏ بن ابى سرح (با سابقه ارتداد) در مصر، سعيد بن عاص در كوفه و اشعث بن قيس در آذربايجان، همگى از بستگان عثمان‏اند كه به جاى صحابه پيامبر صلي الله عليه و آله و چهره‏هاى برجسته جامعه اسلامى، حكم مى‏رانند.

اينان با پشتيبانى خليفه، بر مردم سخت مى‏گيرند و فرياد مردم به جايى نمى‏رسد، و چون صحابه بزرگ پيامبر خدا زبان به اعتراض مى‏گشايند، سياسى مى‏شوند و عثمان، برخوردى خشن و دور از انصاف را با آنان پيشه مى‏سازد: ابوذر را به ربذه تبعيد مى‏كند و او در تنهايى و مظلوميّت، زندگى را بدرود مى‏گويد؛ عمّار بن ياسر، حقمدار بزرگ، را با آن پيشينه درخشان، شخصا چنان مى‏زند كه به «فتق» دچار مى‏شود؛ عبد اللّه‏ بن مسعود را تبعيد كرده، حقوقش را از بيت المال مى‏بُرد 1 ؛ و....

ريخت و پاش از بيت المال

روش اقتصادى عثمان نيز بسى شگفت‏انگيز است. او با بيت المال، چنان رفتار مى‏كند كه گويا «مِلك طِلق» اوست. گشاده‏دستى و بخشش او را بسيار گزارش كرده‏اند، به طورى كه زشتى اين همه گشاده‏دستى، از ديد محقّقان آگاه اهل سنّت نيز پنهان نمانده است.

او اموال بسيارى را به ابو سفيان، حَكَم، مروان و ديگران مى‏بخشد و در برابر اعتراض مردم، هرگز تسليم نمى‏شود. و شگفت، اين جاست كه گاه، اين همه بخشندگى از بيت المال را «صله رحم» تلقّى مى‏كند!

موارد ديگر را در همين كتاب بنگريد: ص157 (موجبات شورش بر عثمان).