دانش نامه امیر المؤمنین علیه السلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ

دشمن برخورد مى‏كرديم، على عليه السلام به ما فرمان مى‏داد و مى‏فرمود: «با آنان پيكار مكنيد تا آن‏كه آنان شروع كنند، كه شما بحمداللّه‏ حجّت داريد و رها ساختن آنان كه [نبردِ با شما را [آغاز كنند، حجّتى ديگر است براى شما. پس هرگاه با آنان پيكار كرديد و آنان را شكست داديد، پشت‏كرده به جنگ را مكشيد، مجروحان را به قتل نرسانيد، پرده‏درى مكنيد، كشته‏ها را مُثله نكنيد، وقتى به سراپرده دشمن رسيديد، پرده‏درى نكنيد، و بدون اجازه برخانه‏اى وارد نشويد، چيزى از آنان مَسِتانيد، مگر آنچه در لشكرگاه يافتيد، و زنى را با آزار، به هيجان نياوريد، گرچه به ناموس شما دشنام دهد و به فرماندهان و نيكان شما فحش گويد؛ چرا كه [زنان]، داراى نيرو و توانى كم و ضعيف النفس‏اند. ¹ 1789.امام على عليه السلام ـ در نامه‏اش به مالك اشتر، پيش از رُخداد صفّين ـ : بپرهيز از اين‏كه با اين گروه، نبرد را آغاز كنى، مگر آن‏كه آنان آغاز كنند، تا اين‏كه با آنان رو در رو شوى و سخن آنان را بشنوى؛ و بدى‏هاى آنان، تو را به نبرد وا ندارد، قبل از دعوت آنان [به هدايت [و مكرّر، راه بهانه‏جويى را بر آنان بستن. ²

1790.امام على عليه السلام ـ از سفارش وى به لشكرش پيش از رو در رويى با دشمن در صفّين ـ : با آنان كارزار مكنيد، تا آن‏كه آغاز كنند؛ چرا كه شما بحمداللّه‏، حجّت داريد، و رها ساختن آنان كه [جنگ با] شما را آغاز كنند، حجّت ديگرى است به سود شما و بر زيان آنها. وقتى به خواست خدا شكست خوردند، پشت‏كرده به جنگ را مكشيد، و به كسى كه ناتوان است، آسيب مرسانيد و زخمى را از پا در مياوريد. ³

1 -  تاريخ الطبرى: 5/10، الكامل فى التاريخ: 2/370، الفتوح: 3/32 . 2 - وقعة صفّين: 153، بحارالأنوار: 32/414/374. 3 -  نهج‏البلاغة: نامه 14، وقعة صفّين: 203.