اينان، در نهايت نيز به همراه لشكر كوفه به سپاه امام على عليه السلام ملحق شدند. برخى متون، اعزام سپاه كوفه را نتيجه فعّاليت‏هاى اين دو تن مى‏دانند ¹ و بعضى ديگر، از اعزام اشتر به كوفه و اخراج ابو موسى از قصر حكومتى سخن گفته‏اند. ²

4.مالك اشتر

از مالك اشتر نيز به عنوان فرستاده امام على عليه السلام ياد شده است. بيشتر متون، او را آخرين فرستاده دانسته و گفته‏اند: بر اثر كوشش وى، مردم كوفه بسيج شدند و لشكرى براى كمك به على عليه السلام فرستادند ³ و بعضى ديگر، اعزام اشتر را در ابتداى كار دانسته‏اند و فعّاليت او را ناموفقْ تلقّى كرده‏اند. ⁴ گفتنى است كه اشتر، از وجهه بى‏مانندى در ميان كوفيان برخوردار بود. او چند ماه پيش از اين تاريخ و در اوج قدرت خليفه سوم، توانست شهر را تصرّف كند و عليه عثمان بشورانَد. بنابراين، احتمال قوى آن است كه اشتر، آخرين نماينده بوده و براى تمام كردنِ كار، روانه شده است؛ امّا نقلى كه او را نماينده اوّل و ناموفّق معرّفى مى‏كند، گزارش سيف بن عمر است كه دشمنى آشكار و بى منطق او با مالك اشتر، در جاىْ جاى كتاب تاريخ الطبرى مشهود است.

همچنين بعضى از منابع ديگر، از درخواست خودِ اشتر براى اعزام به كوفه سخن گفته‏اند؛ ⁵ زيرا ابو موسى، فرماندار عثمان بر كوفه بود و على عليه السلام قصد عزل او را داشت؛ ولى به درخواست مالك اشتر و به‏خاطر او، ابو موسى را بر ولايت كوفه باقى گذارد. عمل اشتر، گوياى اين است كه او براى جبران خطاى قبلى خود، دست به اين كار زده است.

1 -  أنساب الأشراف: 3/32، الجمل: 261 و 262.

2 -  تاريخ الطبرى: 4/486، الكامل فى التاريخ: 2/329، شرح نهج البلاغة: 14/17 .

3 -  تاريخ الطبرى: 4/486، الكامل فى التاريخ: 2/329، شرح نهج البلاغة: 14/17 . 4 - تاريخ الطبرى: 4/482 ، الكامل فى التاريخ: 2/327.

5 -  الجمل: 251، تاريخ الطبرى: 4/486، الكامل فى التاريخ: 2/329.