بر پايه متون تاريخى و حديثى ـ كه بخشى از آنها گذشت ـ بىترديد، امام على عليه السلام از شهادت خود خبر داشت، تاريخ آن را مىدانست و قاتل خود را نيز مىشناخت، و حتى برخى از خواصّ آن حضرت نيز از اين جريان مطّلع بودند. 1 از اينرو، اين پرسش قابل طرح است كه: چرا امام عليه السلام خود را در معرض كشته شدن قرار داد؟ آيا او مكلّف نبود كه از قتل خود پيشگيرى كند، تا امّت اسلامى از بركات وجود او بيشتر بهره ببرند؟ و آيا رفتن امام عليه السلام به مسجد در شبى كه مىداند ترور خواهد شد، افكندن نفس در مهلكه نيست؟
اين پرسش درباره ساير امامان از اهل بيت قدس سرهما نيز وجود دارد كه: اگر آنان از چگونگى شهادت خود خبر داشتند، چرا از آن پيشگيرى نمىكردند؟
پيش از آن كه به پاسخ پرسشهاى مذكور بپردازيم، لازم است به سؤال ديگرى جواب دهيم كه: اصولاً ائمه قدس سرهما از كجا مىدانستند كه چگونه شهيد مىشوند؟
پاسخ تفصيلى اين پرسش را در كتاب أهل البيت فى الكتاب والسنة تحت عنوان: «مبادى علومهم» آوردهايم و پاسخ اجمالى آن اين است كه مبادىِ دانشهاى متنوّع و
ر. ك: الإرشاد: 1/322، شرح نهجالبلاغة: 2/291.