صورتي است كه شما بدانيد يا احتمال بدهيد كه اگر اين اسلحه را به او بفروشيد ، او را تقويت كرده ايد و با همين اسلحه فردا مي آيد به جنگ شما و شما را از بين مي برد . پس اين در واقع تقويت غير مستقيم دشمن عليه خودتان است . اين كار را نكنيد . و الا فروختن چيزي به كافران كه هيچ اثر نامطلوبي از آن پيدا نمي شود مانعي ندارد .
حضرت صادق در راه سفر كسي را ديدند در كنار جاده و در زير سايه يا كنار درختي ، كه خودش را به يك وضعي انداخته كه معلوم است كه ناراحت است و حالش عادي نيست . به كسي كه همراهشان بود فرمودند برويم اين طرف ، گويا اين مرد گرفتاري دارد . هيچ صدايش هم درنمي آمد كه از كسي استمداد كند. رفتند و مردي را ديدند كه از لباسش شناخته مي شد كه مسلمان نيست و غير مسلمان است . طيلساني داشت و . . . ( لباسهاي مخصوصي مي پوشيدند كه از آن لباس شناخته مي شدند ) . معلوم شد كه بيچاره در اين بيابان ، تنها و تشنه و گرسنه گرفتار شده . حضرت فورا دستور دادند [ كه به او آب و غذا بدهند ] و خلاصه نجاتش دادند . آن شخصي كه همراه حضرت بود گفت :آخر اين كافر است ، مگر ما به كافر هم مي توانيم محبت كنيم ؟ ! فرمودند : بله ، صرف محبت كه فقط خيري به اين آدم مي رسد ، اين كه ديگر به جائي ضرر نمي زند . آيا اگر به اين محبت كنيد ، به مسلمين دشمني كرده ايد ؟ نه ، در اين گونه موارد بايد هم محبت كرد .
دو آيه به يادم هست . در يك آيه ، محبتهايي را كه اثر نيك دارد توصيه مي كند . مي فرمايد : و لا تستوي الحسنه و لا السيئة نيكي و بدي ( قرينه نشان مي دهد كه يعني نيكي كردن به مردم و بدي كردن به مردم ) هرگز مانند يكديگر نيست ، يعني اثر نيكي با اثر بدي يكي نيست . ادفع بالتي هي احسن . آن كه به تو بدي مي كند تو به نيكوترين وجهي به او نيكي كن . او به تو بدي كرده ، تو به او نيكي كن . فاذا الذي بينك و بينه عداوش كأنه ولي حميم ( 1 ) . همان كسي كه با تو دشمني دارد، تو اگر او كه بدي مي كند ، بخشايش و عفو داشته باشي و بلكه متقابلا به او نيكي بكني ، خواهي ديد كه دشمني او تبديل به دوستي شد . سعدي مي گويد( مضمون همين آيه است ) :
ببخش اي پسر كادمي زاده صيد به احسان توان كرد و وحشي به قيد البته بديهي است كه دستورهاي اخلاقي كليت ندارد . موردش مشخص است . در جائي مي گويند نيكي كن كه با نيكي بتواني قلب طرف را تغيير دهي ، عوض كني و خوب نمايي . پس اگر در جايي ما بخواهيم محبت بكنيم ، محبتي كه طرف را خوشايند هم باشد ، و بدانيم كه اثر اين محبت اين است كه يك دشمني را از ميان مي برد ، مي گويد محبت كن . مخاطب ، پيغمبر است . دشمن پيغمبر ، دشمن دين هم هست .
1.سوره فصلت ، آيه . 34 .