5 جهان داراي نظام متقن علي و معلولي ، سببي و مسببي است فيض الهي و قضا و قدر او به هر موجودي ، تنها از مسير علل و اسباب خاص خود او جريان مي يابد ( 1 ) .
6 نظام علت و معلول ، و اسباب و مسببات منحصر به علل و معلولات مادي و جسماني نيست جهان در بعد مادي خود ، نظام علي و معلولي اش مادي است و در بعد ملكوتي و معنوي خود ، نظام علي و معلولي اش غير مادي است ، و ميان دو نظام تضادي نيست ، هر كدام مرتبه وجودي خود را احراز نموده است ملائكه ، روح ، لوح ، قلم ، كتب سماوي و ملكوتي ، وسايط و وسايلي هستند كه به اذن پروردگار ، فيض الهي وسيله آنها جريان مي يابد .
7 بر عالم يك سلسله سنن و قوانين لايتخلف حكمفرماست كه لازمه نظام علي و معلولي جهان است .
8 جهان ، يك واقعيت هدايت شده است ، تكامل جهان ، تكامل هدايت شده است تمام ذرات جهان در هر مرتبه اي هستند از نور هدايت برخوردارند غريزه ، ح س ، عقل ، الهام ، وحي ، همه مراتب هدايت عامه جهان اند . « قال ربنا الذي اعطي كل شي ء خلقه ثم هدي »( 2 ) .
موسي و هارون به فرعون گفتند : پروردگار ما آن است كه به هر چيزي آن نوع خلقتي كه شايسته اش بود عطا كرد و سپس آن را هدايت نمود .
9 در جهان ، هم خير است و هم شر ، هم سازگاري است و هم ناسازگاري ، هم جود است و هم منع و امساك ، هم نور است و
1 رجوع شود به كتابهاي عدل الهي و انسان و سرنوشت از مؤلف . 2- طه / 50-