داده اند آن ترك نژادان در آن وقت نماينده و مظهر قدرت مردم سرزمين ايران بوده اند و به نام پادشاهاني مسلمان بر اين ملت ، حكمراني داشته اند و اين ملت ايران بود كه جهاد مي كرد نه مردم ديگر .

علم و فرهنگ

صحنه علم و فرهنگ ، وسيعترين و پورشورترين ميدانهاي خدمات ايرانيان به اسلام است . سرعت پيشرفت و توسعه ، كليت و شمول و همه جانبگي ، شركت طبقات مختلف اجتماع ، اشتراك مساعي ملل گوناگون ، چيزهايي است كه اعجابها را در مورد تمدن اسلامي سخت برانگيخته است . جرجي زيدان مي گويد : عربها ( مسلمانان ) در مدت يك قرن واندي مطالب و علومي به زبان خود ( عربي ) ترجمه كردند كه روميان در مدت چندين قرن از انجام آن عاجز بودند ، آري مسلمانان در ايجاد تمدن شگفت آور خود در غالب موارد به همين سرعت پيش رفته اند ( 1 ) . مسلمين علومي را كه در فهم و درك قرآن و سنت بدانها نياز داشتند از قبيل علم قرائت ، تفسير ، كلام ، فقه ، حديث ، نحو ، صرف ، معاني ، بيان ، بديع ، سيره نبوي و غير اينها ابداع و اختراع كردند و اگر اقتباس كردند اقتباسشان ناچيز بوده است . و علومي را كه محصول تمدن آنروز و نتيجه مساعي و زحمات ملل ديگر بود از طبيعي و رياضي و نجوم و طب و فلسفه و غيره براي خود ترجمه و نقل كردند و بر آنها افزودند . جرجي زيدان مي گويد : يكي از مزاياي تمدن اسلامي اين است كه علوم پراكنده يونان و ايران و هندو كلده را به عربي نقل كرد و چيزهايي بر آن افزود

1. تاريخ و تمدن اسلام ، ترجمه فارسي ، صفحه . 247