آگاهيش از جهان در محدوده اي خاص است اولا مادي است ، از حدود خوردن و آشاميدن و خوابيدن و بازي كردن و خانه و لانه گرفتن و استفاده از جنس مخالف بالاتر نمي رود براي حيوان ، خواسته و مطلوب معنوي ، ارزش اخلاقي و غيره مطرح نيست ثانيا شخصي و فردي است ، مربوط به خودش و حداكثر به جفت و فرزندش ثالثا منطقه اي است ، مربوط است به محيط زيست خودش رابعا حالي است و به زمان حال تعلق دارد . يعني همان محدوديتهايي كه بعد ادراكي وجود حيوان دارد ، بعد خواهشها و گرايشهاي وجودش دارد حيوان از اين نظر نيز در محدوده خاصي زنداني است .
حيوان اگر هدفي را تعقيب كند و به سوي غايتي حركت كند كه از اين محدوده خارج باشد ، مثلا به نوع تعلق داشته باشد نه به فرد ، به آينده تعلق باشته باشد نه به حال - مانند آنچه در بعضي حيوانات اجتماعي از قبيل زنبور عسل مشاهده مي شود - ناآگاهانه و به حكم غريزه و فرمان مستقيم نيروئي است كه او را آفريده و جهان را تدبير مي كند .
قلمرو انسان چه در ناحيه آگاهيها و بينشها و شناختها و چه در ناحيه خواسته ها و مطلوبها بسي وسيعتر و گسترده تر و متعالي تر است . آگاهي انسان و شناخت او ، از ظواهر اشياء و پديده ها عبور