اى مردم! من بر شما حق دارم و شما هم بر من حق داريد. حق شما بر من عبارت است از نصيحت شما، افزايش حقوقتان، تعليمتان تا جاهل نمانيد و تأديبتان تا آگاه شويد. حق من بر شما عبارت است از وفادارى به بيعت، نصيحت من در حضور و غياب، اجابت كردن به هنگامى كه شما را صدا مى كنم و اطاعت كردن به هنگامى كه به شما فرمان مى دهم.قابل توجه است كه نه فقط رهبر حق دارد مردم را نصحيت كند، بلكه مردم هم چنين حقى را دارند و طرفين نسبت به نصيحت يكديگر موظفند.
در نظام حقوق اسلام، اكتفا به حقوق انسان ها در مقابل يكديگر نشده، بلكه حق خدا بر مردم و حق نفس بر انسان نيز بيان شده است. امام سجاد (ع) ضمن پنجاه فقره، حقوق سه گانه مذكور را در رساله حقوق تبيين فرموده است، كه از هر مورد، يكى را در اين جا شاهد مى آوريم:
«حق بزرگ خدا» برتو آن است كه او را بپرستى و چيزى را شريك او نسازى، چون از روى اخلاص چنين كردى، براى تو بر خود مقرر فرمايد كه كار دنيا و آخرتت را بسازد.
«حق نفس» تو بر تو آن است كه نفس را به اطاعت خداى عز و جل بگمارى...
«حق معلم» تو بر تو آن است كه او را بزرگ شمارى، مجلس او را محترم بدانى، به گفتار او خوب گوش دهى، به او روى آورى، صداى خود را در حضور او بلند نكنى، اگر كسى از او سؤالى كند، تو پاسخ ندهى تا او خود جواب دهد، در محضر او با كسى حرف نزنى، نزد او از كسى غيبت نكنى، اگر نزد تو از او بدگويى شود، از او دفاع كنى، عيب هاى او را بپوشانى، نيكويى هاى او را آشكار كنى....حقوق اعضاى بدن، پدر، مادر، شريك، رفيق، طلبكار، امام جماعت، مؤذّن، ... كه در اين رساله به اختصار ذكر شده، حاكى از توجه شريعت الهى به كليه حقوق و پرهيز از ضايع شدن آنهاست. علما و انديشمندان اسلامى، حقوق فرعى و جزئى را از اين اصول كلى استخراج مى نمايند، كما اين كه در حديث آمده است: «علينا اِلقاءُ الاصولِ و عليكم التفريع.»