چشمه خورشید

مصطفی دلشاد تهرانی

نسخه متنی -صفحه : 273/ 198
نمايش فراداده

روش شناسى نهج البلاغه

روشهاى مرور و مطالعه ى نهج البلاغه

براى مرور و مطالعه ى نهج البلاغه و سير در معارف والاى آن مى توان به يكى از سه روش زير باتركيبى از آنها عمل كرد:1.روش ترتيبى

2.روش تجزيه اى

3.روش موضوعى

هر يك از اين روشها، ويژگيها و مزيتهايى خاص دارد كه در زير بدانها اشاره مى شود.

روش ترتيبى

هدف از روش ترتيبى، مرور رو غورى است بهترتيب از ابتداى نهج البلاغه تا انتهاى آن و بررسى ترتيبى خطبه ها، نامه ها و حمتها، چنانكه شارحان بزرگ نهج البلاغه بدين روش نهج البلاغه را شرح كرده اند، شارحانى چون: قطب الدين راوندى، درگذشته به سال 573 هجرى در منهاج البراعه فى شرح نهج البلاغه، قطب الدين كيذرى، از عالمان قرن ششم، در الحقائق فى شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحديد معتزلى، درگذشته به سال 679 هجرى، در شرح نهج البلاغه خود و مير حبيب الله خوئى، درگذشته به سال 1324 قمرى، در منهاج البراعه فى شر نهج البلاغه.

اين شارحان گرانقدر هر يك به شرح و تفسير وجوهى از اين مجموعه ى بى بديل پرداخته اند و با توجه به بينش، گرايش و قوتهاى علمى خود برخى از وجوه را گسترده تر مطرح نموده اند. بعضى از آنان به جنبه هاى اخلاقى، كلامى و فلسفى بيشتر عنايت كرده و بعضى بيشتر به جنبه هاى تاريخى، سياسى و حكومتى پرداخته اند، همچنين رويكردبه وجوه ديگر كلام امام "ع".

سخنان اميربيان، على "ع" وجوه گوناگون و جلوه هاى و جاذبه هاى بى شمار دارد و طبيعى است هر كس با توجه به مرتبه ى وجودى و بينش و گرايش و جايگاه علمى خويش وجوهى را بيند و آن را برجسته نمايد و مورد بررسى قرار دهد و شرح كند.البته براى درك بهتر و مفيدتر نهج البلاغه، حق آن است كه تا حد امكان هر مطلب از زواياى مختلف ديده شود و از جنبه هاى گوناگون آن مورد بررسى قرار گيرد، از جمله:1. از جنبه ى لغت و ادب و جلوه هاى بلاغت

2. از جنبه ى شان صدور

3. از جنبه ى تاريخى

4. از جنبه ى اجتماعى و سياسى

5. از جنبه ى حقوقى

6. از جنبه ى اعتقادى

7. از جنبه ى كلامى، فلسفى و عرفانى

8. از جنبه ى تربيتى و تعليمى

9. از جنبه ى روانشناسى فردى و اجتماعى

10. از جنبه ى قتصادى

11. از جنبه ى حكومتى

12. از جنبه ى فقهى

13. از جنبه ى تفسيرى

14. از جنبه ى اخلاقى و از جوانب ديگر كه هر بخش از كلام امام غداراى جنبه هايى از موارد ياد شده و ياد نشده است.

البته اين روش، روشى است زمان بر و طولانى و مفيد اشراف به همه ى مباحث و موضوعات نهج البلاغه.