شمیم ولایت

عبدالله جوادی آملی

نسخه متنی -صفحه : 753/ 628
نمايش فراداده

آيه دعوت اهل كتاب به وحدت

(قل يا أهل الكتاب تعالوا إلي كلمةٍ سواء بيننا و بينكم ألاّ نعبد إلاّ الله ولانشرك به شيئاً ولايتّخذ بعضنا بعضاً أرباباً من دون الله فإن تولّوا فقولوا اشهدوا بأنّا مسلمون)[1]؛ بگو اي اهل كتاب! بياييد از آن كلمه حق كه ميان ما و شما يكسان است، پيروي كنيم و آن كلمه اين است كه جز خداي يكتا هيچ كس را نپرستيم و چيزي را با او شريك قرار ندهيم و برخي، برخي را به جاي خدا به ربوبيّت تعظيم نكنيم. پس اگر آن‏ها از حق روي گردانند، بگوييد: شما گواه باشيد كه ما تسليم فرمان خداونديم.

گرچه دين نزد خداي سبحان يكي است؛ (إنّ الدّين عندالله الإسلام... )[2]، ليكن آن‏چه رايج است، ادياني مانند يهوديت، مسيحيت و اسلام است كه داراي اصول مشترك فراوانند كه اگر همه موحدان عالم حول آن اصول مشترك گرد آيند، بسياري از عقايد شرك آلود، مانند تثليث، وثنيت و رفتارهاي ظالمانه اجتماعي رخت برخواهد بست.

از اين‏رو قرآن كريم، نه تنها همه مسلمانان را به اتحاد حول محور حبل الله دعوت مي‏كند: (واعتصموا بحبل الله جميعاً ولاتفرّقوا... )[3]، بلكه همه موحدان عالم را به اتحاد دعوت مي‏كند، چنان‏كه مي‏فرمايد: (قل يا أهل الكتاب تعالوا إلي كلمةٍ سواءِ بيننا وبينكم ألاّ نعبد إلاّ الله ولانشرك به شيئاً ولايتخذ بعضنا بعضاً أرباباً من دون الله فإن تولّوا فقولوا اشهدوا بأنّا مسلمون).

گفتني است كه (كلمة) در آيه ياد شده، به معناي حقيقتي است كه در قلب جاي مي‏گيرد و در عمل ظهور مي‏كند و در محاوره‏ها نيز بيان مي‏شود و از آن به «حرف» و «قول» نيز تعبير شده است. بنابراين «قول»، «حرف» و «كلمه» بر آن معاني و معارفي اطلاق مي‏شود كه هم در قلب ريشه دارد، هم در عمل ظهور مي‏كند، و هم بر زبان جاري مي‏شود. هم‏چنين خطاب با كلمه (يا أهل الكتاب) همانند خطاب با كلمه «يا أهل القرآن» به مسلمانان، زيباترين خطاب به يهوديان و مسيحيان است كه جاذبه‏اي ويژه دارد.

[1] ـ سوره آل عمران، آيه64.

[2] ـ سوره آل‏عمران، آيه 19.

[3] ـ سوره آل عمران، آيه103.