صهبای حج

آنگاه فرمود: «اين لبّيكها را پس از هر نماز واجب و نافله و نيز هنگامي كه بر مركب مي‏نشيني و آنگاه كه شروع به حركت مي‏كني و زماني كه بر فراز بلندايي برآمدي و يا در دل صحرايي فرو شدي، يا سواره‏اي را ديدي يا از خواب برخاستي و در سحرها، هر قدر مي‏تواني بخوان و آنها را با صداي بلند بر زبان آر... و بدان كه گفتن لبّيكهاي چهارگانه كه در اوّل كلام آمد، واجب است و اين كلمات، بيان توحيد هستند و پيغمبران بدانها لبّيك گفته‏اند و ذاالمعارج(لبّيك ذاالمعارج لبّيك) را بيشتر بگو، كه پيامبر گرامي‏صلي الله عليه و آله و سلم آن را بيشتر مي‏خواند و نخستين كسي كه لبّيك گفت ابراهيم(عليه السلام) بود... »[1].

امام باقر(عليه السلام) در پاسخ اين پرسش كه چرا تلبيه را تلبيه نام نهادند؟

فرمود: اجابتي بود كه موسي(عليه السلام) پروردگارش را بدان پاسخ داد[2] و امام صادق(عليه السلام) در پايان پاسخ به پرسشي درباره «اِشعار بُدن»[3] كه در برخي از اقسام حج به منزله تلبيه است فرمود:...سپس بگو: «بسم‏الله، اللّهمّ منك ولك، اللّهمّ تقبّل مني»...[4]. اين حديث ناظر به سخناني است كه پيش اين در بيان تمثل توحيد در حجّ گفته شد، مبني بر آنكه مقصود از حج ديدار خداست و طرد هر آنچه غيرخداست.

[1] ـ وسائل الشيعه، ج 9، ص 53.

[2] ـ همان، ص 48.

[3] ـ حج بر سه قسم است: تمتع، اِفراد و قِران. اِحرام عمره مفرده، عمره تمتع، حج تمتع و حج اِفراد، جز با تلبيه بسته نمي‏شود. امّا در حجّ قِران، حج‏گزارْ بين لبيك گفتن و بين «اِشعار» يا «تقليد» مخيرّ است. اِشعار اختصاص به شترهاي قرباني دارد و تقليد مشترك بين آنها و ديگر اقسام قرباني است. در اِشعار، سمت راست كوهان شتر را اندكي شكافته و خون آن را بر بدن شتر مي‏مالند. تقليد، عبارت است از آويختن كفشي بر گردن هَدْي(حيواني كه حج‏گزار براي قرباني به همراه مي‏برد). براي آگاهي بيشتر به كتابهاي مناسك حج مراجعه شود.

[4] ـ وسائل الشيعه، ج 8، ص 199.