وظايف واختيارات رهبر:
1 ـ تعيين سياستهاى كلى نظام جمهورى اسلامى ايران پس از مشورت با مجمع تشخيص مصلحت نظام.
2 ـ نظارت بر حسن اجراى سياستهاى كلى نظام.
3 ـ فرمان همهپرسى.
4 ـ فرماندهى كل نيروهاى مسلح.
5 ـ اعلان جنگ و صلح و بسيج نيروها.
6 ـ نصب و عزل و قبول استعفا:
الف ـ فقهاى شوراى نگهبان
ب ـ عالىترين مقام قوهقضائيه.
ج ـ رييس سازمان صدا و سيماى جمهورى اسلامى ايران.
د ـ رييس ستاد مشترك.
هـ ـ فرمانده كل سپاه پاسداران انقلاب اسلامى.
و ـ فرماندهان عالى نيروهاى نظامى و انتظامى.
7 ـ حل اختلاق و تنظيم روابط قواى سهگانه.
8 ـ حل معضلات نظام كه ازطرق عادى قابل حل نيست، از طريق مجمع تشخيص مصلحت نظام.
9 ـ امضاى حكم رياست جمهورى پس از انتخاب مردم; صلاحيت داوطلبان رياست جمهورى از جهت دارا بودن شرايطى كه در اين قانون مىآيد، بايد قبل از انتخابات به تأييد شوراى نگهبان و در دوره اول به تأييد رهبرى برسد.
10 ـ عزل رييس جمهور با درنظرگرفتن مصالح كشور پس از حكم ديوان عالى كشور به تخلف وى از وظايف قانونى، يا رأى مجلس شوراى اسلامى به عدم كفايت وى براساس اصل هشتادونهم
11 ـ عفو يا تخفيف مجازات محكومين در حدود موازين اسلامى پس از پيشنهاد رييس قوه قضاييه.
رهبر مىتواند بعضى از وظايف و اختيارات خود را به شخص ديگرى تفويض كند. [1]
هرگاه رهبر ازانجام وظايف قانونى خود ناتوان شود يا فاقد يكى از شرايط مذكور در اصول پنجم و يكصد و نهم گردد،يا معلوم شود از آغاز فاقد بعضى از شرايط بوده است، از مقام خود بركنار خواهد شد.
تشخيص اين امر به عهده خبرگان مذكور دراصل يكصدو هشتم مىباشد.
درصورت فوت يا كنارهگيرى يا عزل رهبر، خبرگان موظفند در اسرع وقت نسبت به تعيين و معرفى رهبر جديد اقدام نمايند. تا هنگام معرفى رهبر، شورايى مركب از رييس جمهور، رييس قوهقضاييه و يكى از فقهاى شوراى نگهبان به انتخاب مجمع تشخيص مصلحت نظام، همه وظايف رهبرى را به طور موقت به عهده مىگيرد و چنانچه در اين مدت يكى از آنان به هر دليل نتواند انجام وظيفه نمايد، فرد ديگرى به انتخاب مجمع، با حفظ اكثريت فقها در شورا، به جاى وى منصوب مىگردد.
اين شورا در خصوص وظايف بندهاى 1 و 2 و 3 و 5 و 10 و قسمتهاى (د) و (هـ) و (و) بند 6 اصل يكصدودهم، پس از تصويب سه چهارم اعضاى مجمع تشخيص مصلحت نظام اقدام مىكند.
هرگاه رهبر بر اثر بيمارى يا حادثه ديگر موقتاً از انجام وظايف رهبرى ناتوان شود، در اين مدت شوراى مذكور در اين اصل وظايف او را عهدهدار خواهد بود. [2]