مهم آن ، ترس و نگرانى از آبروريزى و از بين رفتن حيثيت فرد است ؛ امّا شخص پست ، براى آبروى خويش ، ارزش قائل نيست . به همين جهت ، نه از آنچه انجام مىدهد ، باكى دارد و نه به آنچه دربارهاش مىگويند ، اهمّيت مىدهد . در فرهنگ روايات ، از اين دسته افراد با تعبير «لا يبالى ما قال ولا ما قيل فيه (بىاعتنا به آنچه مىگويد و به آنچه دربارهاش مىگويند)» 1 ياد شده و تصريح شده است :
اللَّئيمُ لا يَستَحيي . 2
فرومايه ، حيا نمىكند .
امام باقر عليهالسلام نيز مىفرمايد :
سِلاحُ اللِّئامِ قَبيحُ الكَلامِ . 3
اسلحه فرومايگان ، سخنان زشت است .
و امام على عليهالسلام مىفرمايد :
اللَّئيمُ إذا قَدَرَ أفحَشَ و إذا وَعَدَ أخلَفَ . 4
فرومايه آن گاه كه امكان يابد ، ناسزا مىگويد و هرگاه وعده دهد ، تخلّف مىكند .
ناسزاگويى و عهدشكنى و سخن زشت بر زبان جارى كردن ، از رفتارهاى بىحيايى است و در اين روايات ، تصريح شده كه فرد پست ، مرتكب چنين كارهاى ناشايستى مىشود و از انجام دادن آنها شرم نمىكند . بنا بر اين ، يكى از ضرورتهاى برانگيخته شدن حيا ، كرامت نفس و احساس
1 - ر . ك : الكافى ، ج 2 ، ص 323 ؛ تحف العقول ، ص 44 . 2 - غررالحكم ودررالكلم ، ح 1053 ؛ عيون الحكم والمواعظ ، ص 48 ( ح 1229 و 1231) . 3 - الدرّ المنثور ، ج 5 ، ح 76 . 4 - غررالحكم ودررالكلم ، ح 1529 .