«الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ ....
فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ» اعراف: 157- 158، امّى و درس ناخوانده بودن، يكى از دلائل نبوّت و من عند اللَّه بودن آنحضرت است زيرا كه بعد از نبوّت عاليترين احكام و علوم را آورد و دنيا را عوض كرد. و اين كار از درس ناخوانده محال است مگر آنكه اين موهبت از جانب خدا باشد، آيهى «وَ ما كُنْتَ تَتْلُوا مِنْ قَبْلِهِ مِنْ كِتابٍ وَ لا تَخُطُّهُ بِيَمِينِكَ إِذاً لَارْتابَ الْمُبْطِلُونَ» عنكبوت 48، هم معنى امّى را در باره آنحضرت روشن ميكند و هم دلالت بر نبوّتش را، يعنى تو پيش از نزول وحى، كتابى نميخواندى و با دست نمينوشتى و اگر غير آن بود، اهل باطل در كار تو شكّ ميكردند و ميگفتند در اثر خواندن و نوشتن چنين چيزها را آورده است.
«هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ» جمعه: 2 او كسى است كه در ميان درس ناخواندهها، پيغمبرى از خودشان برانگيخت، مراد از اميّين، اهل حجاز است. يهود ظاهرا غير يهود را اميّين ميخواندند چنانكه قرآن از آنها نقل ميكند «لَيْسَ عَلَيْنا فِي الْأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ» آل عمران: 75.
در الميزان فرمايد: اهل كتاب مشركين عرب را اميّين ميخواندند و آيهى فوق را شاهد ميآورد ولى گفتيم از آيه بنظر ميايد كه يهود، مطلق غير يهود را اميّين ميخواندند زيرا ميگفتند: در باره اميّين و خيانت بآنها بر ما مسئوليّتى نيست، پس قهرا منظورشان مطلق غير يهود است نه فقط مشركين عرب. در جوامع الجامع فرموده: ميگفتند در كتاب ما، غير يهود را حرمتى نيست.
- (بفتح اول) جلو.
«بَلْ يُرِيدُ الْإِنْسانُ لِيَفْجُرَ أَمامَهُ» قيامة:
5 بلكه انسان ميخواهد در آينده (نيز) بد كارى كند، ظاهر معنى آيه اين است كه گفته شد.
اين كلمه فقط يكبار در قرآن آمده است.
- پيشوا. راغب گويد:
امام آنست كه از وى پيروى و بوى