پيش آمد. بهتر است از زبان وحى بشنويم «ابراهيم گفت: من بسوى پروردگارم ميروم. او حتما راهنمائيم ميكند. پروردگارا فرزند نيكوكارى بمن عنايت فرما. او را بپسرى بردبار بشارت داديم. چون بحدّ سعى و تلاش با پدرش، رسيد ابراهيم گفت: اى پسر محبوبم من پى در پى در خواب مىبينم كه تو را سر ميبرم رأى تو چيست؟
گفت: پدرم بمأموريت خود عمل كن. حتما انشاء اللَّه مرا بردبار خواهى يافت (در اينجا معلوم شد، اين فرزند لايق چه قدر عاقل و بردبار است و اين است معنى «غلام حليم» چون پدر بقربانى كردن و پسر به قربانى شدن تسليم گشتند و او را به پيشانى بزمين گذاشت (تسليم و عظمت هر دو روشن شد) و او را ندا كرديم: اى ابراهيم حقّا كه خواب خويش را راست كردى و بمرحله عمل آوردى ما نيكو كاران را همينطور پاداش ميدهيم (همچنانكه خواب تو بمرحله عمل آمد، تمام وعدههاى ما در باره نيكو كاران همانطور بمرحله عمل خواهد آمد) راستى اين امتحان آشكارى است و بآن قربانى، كشتار بزرگى را عوض داديم ... سلام بر ابراهيم «صافات: 99- 109» در اينجا ذكر سه نكته لازم است.
1- مراد از كشتار عظيم در آيه «وَ فَدَيْناهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ» كه عوض قربانى اسمعيل است باحتمال قوى، كشتار بزرگ و همه ساله عيد قربان است زيرا يكى از علل قربانى موسم حجّ زنده نگاه داشتن خاطره فداكارى ابراهيم عليه السّلام است. در روايت خصال صدوق و عيون اخبار الرضا عليه السّلام هست كه آنحضرت فرمود:
هر قربانى كه در منى تا روز قيامت ذبح شود فديه اسمعيل است (بحار ج 12 ص 123) و در كتاب عيون اخبار الرضا اضافه شده كه قربانيهاى ديگر غير قربانى حجّ هم فديه اسمعيل ميباشند.
2- روايت شده كه ابراهيم عليه السّلام در آنروز قوچى را ذبح. كرد