از وى پيروى نمائيد زيرا او اين عمل را روى وعده‏ايكه داده بود، كرد.

بيضاوى در تفسير آيه 114 از سوره توبه چنانكه در سابق گفتيم مطلب را خوب درك كرده و گفته است: آيه بر جواز استغفار براى مشركان دلالت دارد و اشكال قول ابراهيم با آن دفع ميشود. ولى در سوره ممتحنه، مطلب را از ياد برده و استثناء را از «اسوة» گرفته و ميگويد نبايد در استغفار بابراهيم تأسّى كنيد.

اين مفسّران نامى در صورت صحّت كلامشان، لازم ميايد كه ابراهيم عليه السّلام خلاف شرع كرده باشد و مطلب اين ميشود كه: از ابراهيم تأسّى كنيد مگر در اين عمل كه كارى بر خلاف دستور خدا بود.

اگر گويند: وعده كرده بود، ميبايست بوعده خود عمل كند! گوئيم: مگر وعده، خلاف شرع را شرعى ميكند!؟ و آنگهى وعده خلاف شرع را چرا ميكرد؟! اگر گويند: اين عمل در شريعت آنحضرت جايز بود و در شرع اسلام نسخ شده است! گوئيم: از كجا؟! بضرورت قرآن دين ما همان دين حنيف ابراهيم است قُلْ صَدَقَ اللَّهُ فَاتَّبِعُوا مِلَّةَ إِبْراهِيمَ حَنِيفاً» آل عمران: 95 «ثُمَّ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْراهِيمَ حَنِيفاً» نحل: 123.

شكر خدا را كه الهام بخشيد اين حقيقت ارزنده را از قرآن مجيد با مقايسه آيات بدست آورديم، آنچه قرنها بر مفسّران پوشيده مانده بود روشن گرديد، و معلوم شد كه ابراهيم عليه السّلام در همه كار مقتدا و سر مشق ماست حتى در استغفار براى مشرك.

ديگر لازم نيست سخنى بگوئيم كه مستلزم ناروا براى آنحضرت باشد.

ابراهيم بآزر وعده كرد، آن وعده جايز و شرعى بود و بهمان وعده عمل كرد، آنهم جايز بود، ما هم ميتوانيم در اين كار بر آن پيامبر بزرگ تأسّى نمائيم سلام بر او.

ازّ

تحريك شديد «أَنَّا أَرْسَلْنَا