غفران و مغفرت

هر دو مصدراند بمعنى آمرزيدن قالُوا سَمِعْنا وَ أَطَعْنا غُفْرانَكَ رَبَّنا وَ إِلَيْكَ الْمَصِيرُ بقره:

285. «غُفْرانَكَ» مفعول فعل محذوف است مثل «نَسْئَلُكَ غُفْرانَكَ» طبرسى فرموده: علّت نصب بدل بودن از فعل مأخوذ منه است گوئى گفته شده:

اللّهم اغفر لنا غفرانك يعنى: گفتند شنيديم و پيروى كرديم پروردگارا از تو آمرزش ميطلبيم و بسوى توست بازگشت.

وَ اللَّهُ يَدْعُوا إِلَى الْجَنَّةِ وَ الْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ بقره: 221. غفران فقط يكبار و مغفرة 28 بار در قرآن مجيد آمده است.

غفّار و غفور

هر دو صيغه مبالغه‏اند يعنى بسيار آمرزنده و هر دو از اسماء حسنى‏اند إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ بقره: 173. وَ أَنَا أَدْعُوكُمْ إِلَى الْعَزِيزِ الْغَفَّارِ غافر: 42. غفور مجموعا 91 بار و غفّار چهار بار در كلام اللّه بكار رفته است. در اقرب الموارد گفته: غفّار در افاده مبالغه از غفور ابلغ است بعلت زيادت حروف و بقولى غفور از حيث كيفيّت مبالغه است و غفّار از حيث كميّت يعنى غفور آمرزنده گناهان بزرگ و غفّار آمرزنده گناهان بسيار است.

(استغفار): طلب مغفرت. وَ ما كانَ اسْتِغْفارُ إِبْراهِيمَ لِأَبِيهِ إِلَّا عَنْ مَوْعِدَةٍ ... توبه: 114.

كُلُوا مِنْ رِزْقِ رَبِّكُمْ وَ اشْكُرُوا لَهُ بَلْدَةٌ طَيِّبَةٌ وَ رَبٌّ غَفُورٌ سباء:

15. اگر گويند: در اين آيه صحبت از گناه نيست پس علّت آمدن «غفور» چيست؟ گوئيم: شايد علت آن اين باشد كه شكر سبب مزيد نعمت و آمرزش گناه است بمناسبت وَ اشْكُرُوا لفظ غفور بكار رفته است همچنين است آيات ديگر از اين قبيل.

[غفران گناهان‏] بايد دانست: گناه در حقيقت نيروهاى مخصوصى است كه از مواد بدن برخاسته و بصورت نيرو بيرون ريخته‏اند. بعبارت ديگر همانطور كه حرارت اطاق همان نفت بخارى