يافت بهر حامله عشراء گفته شد، جمع آن عشار است. صاحب قاموس گفته:

تعطيل بمعنى تفريغ و خالى كردن است بنا بر اين اگر گوئيم فلان اداره تعطيل شد يعنى از كارمندان خالى گرديد، در آيه ديگر در خصوص قيامت آمده:

وَ تَضَعُ كُلُّ ذاتِ حَمْلٍ حَمْلَها

حج: 2.

يعنى: آنروز هر باردار بار خود را ميگذارد. (تمام شد) و در آيه ديگر هست: إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ كانَ مِيقاتاً نباء: 17. على هذا ظاهر آنست كه مراد از وَ إِذَا الْعِشارُ عُطِّلَتْ خالى شدن حامله‏ها و گسيختن ذرّات موجودات از همديگر است تا ذره‏اى در بطن ذره‏اى نماند.

عشو

وَ مَنْ يَعْشُ عَنْ ذِكْرِ الرَّحْمنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطاناً فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ زخرف:

36. هر كه از ياد خدا اعراض كند شيطانى براى او مياوريم كه مصاحب اوست.

عشو چنانكه در مجمع گفته ضعف بينائى و اعراض است و عشاء كورى و از بين رفتن چشم ميباشد در اقرب نيز اعراض را از جمله معانى آن گفته است «عَشى‏ عَنْها: اعْرَضَ عَنْها» راغب گويد: «عَشى‏ عَنْهُ: عَمِىَ عَنْهُ».

على هذا چون قرائت مشهور يَعْشُ بضمّ شين است معنى آن اعراض و ضعف بصر ميباشد، بعضى آنرا بفتح شين خوانده‏اند كه در اينصورت از باب علم يعلم بمعنى كورى است نگارنده در آيه قول سدّى را اختيار ميكنم كه اعراض گفته است نظير اين آيه، آيه أَ لَمْ تَرَ أَنَّا أَرْسَلْنَا الشَّياطِينَ عَلَى الْكافِرِينَ تَؤُزُّهُمْ أَزًّا مريم: 83.

عشاء

از اول مغرب تا وقت نماز عشاء (مفردات) وَ جاؤُ أَباهُمْ عِشاءً يَبْكُونَ يوسف: 16. وقت مغرب گريه كنان پيش پدر آمدند وَ مِنْ بَعْدِ صَلاةِ الْعِشاءِ نور: 58. عشاء را آخر روز و اول شب نيز گفته‏اند ولى قول راغب اقوى است و ظهور قرآن آنرا تأييد ميكند طبرسى آنرا بلفظ «يقال» آورده است. آن فقط دو بار در قرآن آمده است.