قاموس قرآن

سیدعلی اکبر قرشی

جلد 6 -صفحه : 324/ 261
نمايش فراداده

أَسْلِحَتَكُمْ ...

نساء: 102. و بقيّه همه در باريدن سنگ عذاب و فعل آن همه از باب افعال است. نحو وَ أَمْطَرْنا عَلَيْهِمْ حِجارَةً مِنْ سِجِّيلٍ حجر: 74. مگر در آيه «مُمْطِرُنا» كه خواهد آمد.

در آياتى نظير: وَ أَمْطَرْنا عَلَيْهِمْ مَطَراً فَساءَ مَطَرُ الْمُنْذَرِينَ نمل: 58.

مراد از «مطرا» كه نكره آمده مطر عجيب و مطر بخصوصى است كه همان سنگهاى باريده باشد.

ممطر

باران دهنده: قالُوا هذا عارِضٌ مُمْطِرُنا احقاف: 24.

گفتند: اين ابر ظاهرى است كه بما باران دهنده است در اين آيه «امطر» در باران معمولى و باران رحمت بكار رفته است.

مطى

ثُمَّ ذَهَبَ إِلى‏ أَهْلِهِ يَتَمَطَّى قيامة: 33. مطا. بمعنى پشت است مطيّة شتريست كه به پشتش سوار شوند.

تمطّى كشيدن پشت و تكبّر است «تمطّى الرّجل: تمدد و تبختر» يعنى:

سپس بسوى خانواده‏اش رفت بحالت تكبّر. (و از تكذيب حقّ خودپسندى ميكرد). اين لفظ بيشتر از يكبار در كلام اللّه نيامده است.

مع

مع بقول مشهور اسم است بدليل دخول تنوين در «معا» و بقولى حرف جرّ است. و آن دلالت بر اجتماع دارد خواه اجتماع در مكان باشد مثل «هما معا فى الدّار» و خواه در زمان مثل «هما ولدا معا» آندو با هم زائيده شدند. و خواه در مقام مثل «هما معا فى العلوّ».

ايضا مفيد معنى نصرت و يارى است، يارى شده همان مضاف اليه «مع» است چنانكه راغب ميگويد مثل لا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنا توبه: 40.

يعنى محزون نباش خدا يار ماست إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا وَ الَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ نحل: 128. خدا يار آنان است كه تقوا كرده و آنانكه نيكو كارانند. و آن بلفظ «مع- معك- معكم- معكما- معنا- معه- معها- معهم و معى» در قرآن مجيد آمده است.

معز

بز. چنانكه ضأن بمعنى