عِنْدَ ذِي الْعَرْشِ مَكِينٍ. مُطاعٍ ثَمَّ أَمِينٍ‏

تكوير: 20 و 21. لفظ مطاع نشان ميدهد كه ميكائيل در اطاعت جبرئيل است.

امّا در باره معنى آيه فوق. بايد دانست كه آيه ما قبل چنين است: قُلْ مَنْ كانَ عَدُوًّا لِجِبْرِيلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلى‏ قَلْبِكَ بِإِذْنِ اللَّهِ ... آيه در جواب يهود است كه با جبرئيل عداوت داشتند و ميگفتند علت عدم ايمان ما آنست كه آورنده وحى جبريل است و ما با او دشمنيم. در مجمع نقل شده كه يهود بآنحضرت گفتند: جبريل دشمن ماست كه جنگ و سختى نازل ميكند و ميكائيل آسانى و راحتى مياورد اگر آورنده وحى ميكائيل بود حتما ايمان مياورديم.

در جواب فرموده: جبريل فقط مأمور خداست در آوردن وحى. و دشمنى با او بى‏جا است و در آيه ما نحن فيه بطور كلّى فرموده: هر كه با خدا، ملائكه، پيامبران، جبريل و ميكال دشمن باشد خدا با او دشمن است.

مكن

راجع بمكان در «كون» سخن گفته‏ايم. افعالى از «مكن» مشتقّ‏اند از قبيل: امكن، مكّن، تمكّن و غيره كه همه بمعنى قدرت و اقتدار و قدرت دادن بكار ميروند.

احتمال هست كه اصل همه «كون» باشد. وَ كَذلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي الْأَرْضِ يوسف: 21. و همانطور بيوسف در سرزمين مصر تمكّن و قدرت داديم وَ لَقَدْ مَكَّنَّاهُمْ فِيما إِنْ مَكَّنَّاكُمْ فِيهِ احقاف: 26.

«ان» در آيه نافيه است يعنى: گذشتگان را تمكّن و قدرت داديم در آنچه بشما در آن تمكّن نداديم (منظور اين است كه آنها از شما در قدرت و امكانات بيشتر بودند).

أَ وَ لَمْ نُمَكِّنْ لَهُمْ حَرَماً آمِناً يُجْبى‏ إِلَيْهِ ثَمَراتُ كُلِّ شَيْ‏ءٍ قصص:

57. گفته‏اند: معنى جعل به «نُمَكِّنْ» تضمين شده يعنى: آيا براى آنها حرم امنى قرار نداديم كه ميوه‏هاى هر چيز بآن جمع ميشود؟ و بقولى «حَرَماً» ظرف است يعنى آيا آنها را در حرم امنى تمكّن و قدرت نداديم؟.