قاموس قرآن

سیدعلی اکبر قرشی

جلد 6 -صفحه : 324/ 270
نمايش فراداده

(امْتِلاء): پر شدن. يَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلَأْتِ وَ تَقُولُ هَلْ مِنْ مَزِيدٍ ق: 30.

(مِلْ‏ء) (بكسر ميم) نام مقدارى است كه ظرفى را پر كند إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ ماتُوا وَ هُمْ كُفَّارٌ فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْ أَحَدِهِمْ مِلْ‏ءُ الْأَرْضِ ذَهَباً وَ لَوِ افْتَدى‏ بِهِ آل عمران: 91. آنانكه كافراند و كافر بميرند اگر يكيشان آنقدر طلا بعوض دهد كه زمين پر شود از او پذيرفته نيست.

مَلَأ

جماعت و جماعت اشراف. در صحاح گفته: «الملأ الجماعة» در قاموس و اقرب از جمله معانى آن اشراف ناس و مطلق جماعت است بمعنى خلق و مشورت نيز آمده است. طبرسى فرموده: ملأ بمعنى جماعت اشراف است كه هيبت آنها سينه‏ها را پر كند.

راغب آنرا جماعتيكه بر يك رأى‏اند معنى كرده وجه تسميه را مانند طبرسى گفته است. ناگفته نماند: در قرآن مجيد هم در جماعت اشراف بكار رفته مثل قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِ فِرْعَوْنَ إِنَّ هذا لَساحِرٌ عَلِيمٌ اعراف:

109. و هم در مطلق جماعت و قوم، مثل وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسى‏ بِآياتِنا إِلى‏ فِرْعَوْنَ وَ مَلَائِهِ زخرف: 46 كه مراد مطلق قوم فرعون است ولى بيشتر در اشراف قوم بكار رفته است در ملحقات صحيفه سجاديّه هست:

«سبحانك حاضر كلّ ملأ» شايد. بمطلق جماعت از آن ملاء گفته شده كه محلّى از زمين و يا چشم بيننده را پر ميكنند.

ملاء اعلى‏

1- لا يَسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلَإِ الْأَعْلى‏ وَ يُقْذَفُونَ مِنْ كُلِّ جانِبٍ. دُحُوراً صافات: 8. يعنى شياطين بجماعت بالاتر نتوانستند گوش بدهند و از هر طرف زده ميشوند و طرد ميگردند.

گفته‏اند: مراد از ملاء اعلى جماعت ملائكه است كه شياطين در صورت استماع كلام آنها و استراق