نه مقالشان، آنها كه ميگفتند: گواهى ميدهيم تو رسول خدائى چنين وانمود ميكردند كه عقيده و باطنشان نيز چنين است خدا فرمود در اين ادّعا دروغگويند.

بعبارت ديگر چنانكه الميزان گفته:

كذب مخبرى است نه خبرى. و بقول مجمع: هر كه چيز راستى را بگويد ولى در دل بآن عقيده نداشته باشد دروغگو است.

نظام باستناد اين آيه ميگويد صدق خبر مطابقت آنست با اعتقاد متكلّم و كذب آن عدم مطابقت با اعتقاد او و اگر بگويد: آسمان زير پاى من است و معتقد باشد اين خبر راست است و در صورت عدم اعتقاد اگر بگويد: آسمان بالاى من است آن دروغ است.

ولى محقّقان قول او را ردّ كرده‏اند.

كرب

اندوه شديد. راغب و جوهرى قيد شدّت را افزوده‏اند ولى قاموس حزن مسلّط بر نفس گفته و در اقرب آمده: «كربه الغّمّ: اشتدّ عليه».

قُلِ اللَّهُ يُنَجِّيكُمْ مِنْها وَ مِنْ كُلِّ كَرْبٍ انعام: 64. بگو: خدا شما را از آن و از هر اندوه ديگر نجات ميدهد وَ نَجَّيْناهُ وَ أَهْلَهُ مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ صافات: 76. اگر كرب حزن شديد باشد وصف آن با عظيم نهايت شدّت را ميرساند اين لفظ چهار بار در قرآن مجيد ذكر شده: انعام: 64- انبياء: 76- صافات: 76 و 115.

كرّة

رجوع و برگشتن. چنانكه در مجمع گفته است. لَوْ أَنَّ لَنا كَرَّةً فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ كَما تَبَرَّؤُا مِنَّا بقره: 167. اى كاش ما را برگشتى بود تا از آنها بيزارى ميجستيم چنانكه از ما بيزارى جستند آيه ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ كَرَّتَيْنِ ملك: 4. معنى آنرا بهتر روشن ميكند كه آن مانند «قعدت جلوسا» ميباشد يعنى: و باز دوباره نظر بگردان.

ثُمَّ رَدَدْنا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَ أَمْدَدْناكُمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنِينَ اسراء: 6.