مبانی اخلاق اسلامی

ـ اگر به قصد ريا، ركوع يا سجود نماز را طولانى كند، نمازش باطل مىشود.

ـ اگر به قصد ريا، اذكار نماز را بيش از حدّ خود تكرار كند، نمازش باطل مىشود.

چون ريا به طور كلى شرك خفى است و عمل شرك با عبادت منافات دارد، ريا نه تنها نماز، بلكه هر عبادتى را باطل مىكند. خمس، زكات، حج، جهاد و...، هيچ كدام با ريا سازش ندارد.

عبداللّه‏ بن بكير مىگويد: در سفر حج با امام صادق (عليه السلام) بوديم. حضرت در بين راه بالاى كوهى رفتند و نگاهى به انبوه جمعيّت كردند و سپس فرمودند:

ما اَكْثَرَ الضَّجيجَ وَ اَقَلَّ الْحَجيجَ.(1)

ضجه و ناله كنندگان چه بسيارند و حج گزاران واقعى چه اندكند.

و نيز ابوبصير مىگويد با حضرت صادق (عليه السلام) در حال طواف بودم؛ پرسيدم: آيا خداوند همه اين مردم را مىبخشد؟ فرمودند: اكثر مردمى كه مىبينى، ميمون و خوك هستند! گفتم چطور؟ حضرت كلماتى خواندند سپس دستى به چشمم كشيدند همه را به شكل ميمون و خوك ديدم، ديگر باره دستى بر چشمم كشيدند، همه را به شكل اوّل ديدم.(2)

آرى ظاهر و باطن اشخاص با هم متفاوت است و در روز رستاخيز (يَوْمَ تُبْلى السَّرائِرِ)(3) هويت واقعى آنان آشكار مىشود.

معاذ بن جبل روايت مفصلى از پيامبر اكرم در مورد آيه شريفه «يَوْمَ

(1). همان، ج 27،ص 181.

(2). طارق (86) آيه 9.

(3). همان، ج 47، ص 79.