مبانی اخلاق اسلامی

2. راه دوم براى درمان نفس، رياضت كشيدن و با خواسته‏هاى نفس مخالفت نمودن و جهاد با نفس امّاره است. در قرآن كريم آمده است:

وَ الَّذينَ جاهَدُوا فينا لَنَهدِيَنَّهِمْ سُبُلَنا وَ اِنَّ لَمَعَ الْمُحسِنينَ.(1)

هر كس در [راه] ما جهاد كند، او را به راه‏هاى خودمان هدايت مىكنيم و به تحقيق، خداوند با نيكوكاران است.

امام صادق مىفرمايد:

اِحذَرُوا اَهوائَكُمْ كَما تَحْذَروُنَ اَعدائُكُمْ....(2)

از تمايلات نفسانى خود هراسان باشيد همان گونه كه از دشمنانتان هراسانيد.

خلاصه رياضت نوعى ورزش عملى و روحى است. بايد با اين ورزش و تمرين، بدن را از اسارت در دام لذايذ جسمى خارج نمود و روح را از آنچه نفس مىخواهد و به آن رغبت دارد، بر حذر داشت.

رياضت بر چهار پايه متكى است، كه عبارتند از:

1. موت ابيض؛

2. موت اسود؛

3. موت اخضر؛

4. موت احمر.

توضيح مطلب

مرگ يا اضطرارى است و يا اختيارى؛ مرگ اضطرارى يا اجبارى، عبارت است از سير طبيعى جبرى از صلب پدران به رحم مادران و از آن جا به منزلكه دنيا و از آن جا به عالم.

برزخ و از آن جا به قيامت و از آن جا به سراى ابدى بهشت نعمت‏ها يا

(1). عنكبوت (29) آيه 69.

(2). اصول كافى، ج 2، ص 335.